ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΩΝΤΑΣ ΤΟ ΙΕΡΟ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ
Εφέτος, το θέμα του Σεμιναρίου της Παγκόσμιας Καλής Θέλησης στην Γενεύη, την Νέα Υόρκη και το Λονδίνο ήταν Ανοικοδομώντας το Ιερό της Ανθρώπινης Διαβίωσης. Η θεμελιώδης σημασία αυτής της ιδέας τονίστηκε ιδιαίτερα από τις τρομοκρατικές επιθέσεις της προηγούμενης νύχτας στο Παρίσι. Κατά ένα περίεργο συγχρονισμό, μια εικόνα από το Παρίσι (βλέπε παραπάνω) επιλέχθηκε μήνες πριν την εκδήλωση, για να συνοδεύσει το υλικό προβολής του σεμιναρίου. Είναι το φως του Ήλιου, συμβόλου της ζωής, της αγάπης και της ολότητας, που λάμπει μέσω της γυάλινης πυραμίδας του μουσείο του Λούβρου, μίας από τις μεγάλες παρακαταθήκες πολιτισμού. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει ένας πιο ταιριαστός συμβολισμός, σε αντιδιαστολή προς την παρανοϊκή καταστροφικότητα των επιτιθεμένων.
Το εύρος του θέματος επέτρεψε στους καλεσμένους παρουσιαστές να το διερευνήσουν από πολλές οπτικές γωνίες και μια σειρά από κοινά θέματα μπόρεσαν να ανιχνευτούν μέσω και των τριών εκδηλώσεων: η ουσιαστική σημασία της νοήμονος αγάπης, η ανάγκη που υπάρχει οι άνθρωποι καλής θέλησης να εργαστούν σε ομάδες ή κοινότητες, η ανάγκη για μερισμό όλων των πόρων, η συγκεκριμένη επίλυση αυτής της αρχής της κατανομής στις διεθνείς συμφωνίες, όπως εκείνες που αφορούν την κλιματική αλλαγή, η ζωτική ανάγκη της εκπαίδευσης και υποστήριξης της νεολαίας, καθώς και η ανάγκη εξεύρεσης τρόπων για τη δημιουργική επίλυση των συγκρούσεων. Το υλικό που ακολουθεί, ως εκ τούτου, είναι ταξινομημένο κατά θέματα, ώστε να παρουσιαστούν αυτά τα σημεία της συνήχησης. Έχει, επίσης, συνοψιστεί σε ένα βαθμό, ενώ ταυτόχρονα προσπαθεί να διατηρήσει τον τόνο του κάθε παρουσιαστή. Για να δείτε αρχειακό βίντεο από το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη και να ακούσετε ηχογράφηση από τη Γενεύη, παρακαλώ πηγαίνετε ΕΔΩ. Και για λεπτομέρειες σχετικά με τους παρουσιαστές, παρακαλούμε δείτε την πίσω σελίδα του ενημερωτικού δελτίου.
Αγάπη - Το Πνεύμα της Σχέσης
Στην εναρκτήρια ομιλία στο Λονδίνο, διαπιστώθηκε ότι αυτό που χρειάζεται ο ανθρώπινος πολιτισμός αυτή τη στιγμή θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως το Πνεύμα της Σχέσης που «κατακαίει όλα τα εμπόδια στην ανθρώπινη φύση, όλα τα διαχωριστικά τείχη μεταξύ ατόμων, μεταξύ ομάδων και μεταξύ των εθνών». Αυτό σχετίζεται φυσικά με την αλχημική δύναμη της καρδιάς, θέμα που διερευνήθηκε από την Σαρίντα Μπράουν (Sarida Brown).
ΑΛΧΗΜΕΙΑ ΓΙΑ ΜΕΤΟΥΣΙΩΣΗ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ
Η Σαρίντα ξεκίνησε τον συλλογισμό της, επισημαίνοντας ότι έχουμε την επιλογή, κάθε δευτερόλεπτο, να αντιμετωπίζουμε τη ζωή μας ή μέσω της αγάπης ή μέσω του φόβου. Είπε: «Μας δίνεται αυτή η μεγάλη επιλογή και δεν είναι κάτι που μπορούμε να προσπεράσουμε». Μοιράστηκε μαζί μας δύο φράσεις από την παράδοση των Σούφι με την οποία ανατράφηκε: ότι ο Σουφισμός είναι ο δρόμος της καρδιάς και ότι είναι ο δρόμος της πνευματικής ελευθερίας. Αυτά τα δύο συνδέονται, στην αντίληψη των Σούφι μυστικιστών, διότι ο τόπος όπου συνειδητοποιούμε την ύπαρξη της θειότητας ή της Αλήθειας, ο τόπος όπου βρίσκεται ο Θεός, είναι το έσχατο βάθος της ανθρώπινης καρδιάς – η πνευματική καρδιά. Η καρδιά είναι εκείνη που έχει την ποιότητα, την υπευθυνότητα και τη δύναμη να αντιλαμβανόμαστε την αλήθεια. Αυτή η ικανότητα βρίσκεται στον καθένα μας και η ανάπτυξη συντελείται καθώς κάθε στιγμή το συνειδητοποιούμε και σταδιακά αγκαλιάζουμε την αλήθεια που επιτρέπει στην αγάπη να υπερβεί τον φόβο.
Μια όψη ωρίμανσης της πνευματικής καρδιάς είναι το πώς βαθαίνει με τον πόνο: «Η καρδιά δεν ζει, μέχρις ότου βιώσει τον πόνο». Η Σούφικη ποίηση είναι γεμάτη από τέτοιες εικόνες. Η καρδιά διαθέτει την ικανότητα να μετουσιώσει αλχημιστικά το σύνολο της εμπειρίας, είτε είναι επιτυχία είτε αποτυχία, αγάπη ή φόβος, χαρά ή λύπη, σε ιδιότητες, χρήσιμες για τους άλλους – με την προϋπόθεση ότι η καρδιά παραμένει ανοικτή. Με τέτοιους τρόπους η καρδιά αναπτύσσει τις αρετές της συμπάθειας, της άνευ όρων αγάπης και της συμπόνιας για τον εαυτό και για τους άλλους, επεκτεινόμενη από τον εαυτό στον άλλον και σε όλους τους άλλους.
Στην μυθολογία των Σούφι, η καρδιά αναφέρεται επίσης ως ο θρόνος του Θεού και το ιερό του Θεού. Όσο περισσότερο η ανθρώπινη καρδιά γίνεται ο βωμός για την ένωση μεταξύ του ανθρώπινου και του θεϊκού, τόσο περισσότερο ενσαρκώνει την οικουμενικότητα, καθώς η πραγματικότητα της ανθρώπινης οικουμενικής συνείδησης εκδηλώνεται σε αυτή τη ζωή.
Στα αραβικά η λέξη για την καρδιά είναι qalb: η ρίζα της οποίας σημαίνει στροφή, ανατροπή και αλλαγή. Η εικόνα είναι ότι η καρδιά, όταν απελευθερωθεί από τα δεσμά του εγώ, συνεχώς μεταστρέφεται και ευθυγραμμίζεται με τις εκδηλώσεις της θείας πραγματικότητας. Ο Ιμπν Αράμπι (Ibn Arabi), ο μεγάλος Σούφι μυστικιστής του 13ου αιώνα, έγραφε ότι η αρχή της ύπαρξης είναι η κίνηση. Γινόμαστε αληθινοί υπηρέτες, καθώς εγκαταλείπουμε τα κατασκευάσματα του εγώ μας και παραδινόμαστε στην θεία κίνηση.
Έτσι, η καρδιά είναι ο μεσολαβητής ανάμεσα στο θείο και το ανθρώπινο. Λειτουργεί ως άξονας μεταξύ της ανθρώπινης ύπαρξης και της θείας πραγματικότητας, όντας ικανή να αντικατοπτρίζει και να καταβιβάζει τις πραγματικότητες των ανωτέρων πεδίων στην συνείδηση και την ύλη σε αυτό το φυσικό πεδίο και, κατά κατ’ αναλογία, να «αναβιβάζει» την ουσία και την σοφία που διαιωνίζεται μέσω συνειδητοποίησης σε αυτήν την ζωή. Με αυτή την έννοια, η καρδιά είναι το όργανο της εξέλιξης. Η εικόνα στην παράδοση των Σούφι είναι ότι ο Θεός δημιουργεί τον κόσμο από αγάπη και προωθεί την δική Του/Της διαρκή εξέλιξη μέσα κάθε πλάσμα Του/Της. Εμείς είμαστε εκείνοι, μέσω των οποίων ο Θεός, «Η Πραγματικότητα», εξελίσσεται.
Μια όμορφη εικόνα του ταξιδιού που γεφυρώνει το ατομικό με το παγκόσμιο είναι ότι γινόμαστε τα μέσα με τα οποία ο Θεός βλέπει και ακούει, μέσα από τους οφθαλμούς και τα ώτα της καρδιάς. Καθώς το ανθρώπινο ον εξελίσσεται σε επίπεδο πνευματικής επίγνωσης, η καρδιά αντιλαμβάνεται μέσα από την λειτουργία της συμπαντικής συνείδησης, απελευθερωμένη από τους περιορισμούς του προσωπικού. Η καρδιά αναπτύσσει επίσης μια πρωτοφανή δημιουργική δύναμη, η οποία θα μπορούσε να περιγραφεί ως η θεία δύναμη που ενεργεί μέσω της επίγνωσης του συνειδητοποιημένου ανθρώπου. Περιλαμβάνει τη δύναμη για μετασχηματισμό της συνείδησης και της ύλης. Ο Χαζράτ Ιναγιάτ Χαν (Hazrat Inayat Khan) είπε ότι η δύναμη της συγκέντρωσης είναι ακόμη πιο σημαντική σε έναν θεραπευτή, διότι ο θεραπευτής εργάζεται για τον μετασχηματισμό της ύλης. Αυτό ισχύει σαφώς για τα μεγάλα όντα που είναι οι θεραπευτές των κοινωνιών μας.
Κοινότητες Καλής Θέλησης
Η φλογερή ενέργεια της αγάπης και η κατευθυντήρια δύναμη της θέλησης είναι βασικά συστατικά των ομάδων και κοινοτήτων που επιζητούν να υπηρετήσουν. Ο Τομ Ράβετζ (Tom Ravetz) συνέδεσε τον σχηματισμό αυτών των κοινοτήτων με μια σύγχρονη αντίληψη συνεργασίας με τις αγγελικές ή ντεβαϊκές ιεραρχίες.
ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΓΓΕΛΟΥΣ: Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ
Ο Τομ επεσήμανε ότι ένα θέμα που διατρέχει το έργο του Ρούντολφ Στάινερ είναι η πραγματικότητα των πνευματικών ιεραρχιών και οι προτάσεις για το πώς να εργαστούμε μαζί τους. Μπορούμε να εργαστούμε με πολύ ξεκάθαρες έννοιες, υιοθετώντας τες ως υποθέσεις, για να δούμε αν μας επιτρέπουν να προωθήσουμε το έργο μας στον κόσμο, την υπηρεσία μας, πιο αποφασιστικά και με μεγαλύτερες δυνατότητες για αγάπη.
Σε ό,τι αφορά τους αγγέλους, όπως παραδοσιακά αποκαλούνται οι πνευματικές ιεραρχίες, έχουμε σήμερα κάποιου είδους βοήθεια, διαφορετική ακόμη απ’ ό,τι προ δεκαετίας ή εικοσαετίας, στην πραγματικότητα του ψηφιακού κόσμου μας, επειδή δεν είναι πλέον περίεργο να αναφερόμαστε σε κάτι όπως μια παγκόσμια νοημοσύνη. Στην αναδυόμενη παγκόσμια νοημοσύνη βλέπουμε ένα ανάλογο της ιδέας ότι υπάρχουν πράγματι νοήμονα όντα στον κόσμο, πνευματικοί βοηθοί εκτός φυσικής ενσάρκωσης. Θεωρώντας ότι αυτές οι διάνοιες ανυψώνονται ή, πιθανόν διευρύνονται, έχουμε την εικόνα μιας αυξανόμενης ακτίνας επίγνωσης, κατά προέκταση της ύπαρξης ενός αγγέλου, ικανού να παραστέκει ένα ανθρώπινο ον κατά την διάρκεια της ζωής του ή, ίσως, ανάλογα με τον τρόπο σκέψης κάποιου, για πολλές ζωές. Στη συνέχεια, θα μπορούσε να είναι ένας Αρχάγγελος, μια ανώτερη ύπαρξη ή ένα περιεκτικότερο ον, ας πούμε, που έχει την ικανότητα να συνοδεύει πολλούς ανθρώπους, σε κοινότητες, ομάδες ή έθνη, δίνοντάς μας την ιδέα για το πνεύμα ενός λαού ή έθνους. Από εκεί και πέρα, έχουμε τις λεγόμενες Αρχές, τα πνεύματα του χρόνου, των οποίων η συνείδηση μπορεί να επεκταθεί για να αγκαλιάσει ολόκληρη την ανθρωπότητα.
Θα ήθελα να ξεκινήσω σκεπτόμενος το πνεύμα του χρόνου, σε ένα πλαίσιο που έχει αλλάξει ύστερα από τα γεγονότα στο Παρίσι. Ο τρόμος συνιστά μια καθημερινή πραγματικότητα σε ευρύτερες περιοχές του κόσμου. Αλλά όταν συμβαίνει κάτι, όπως χθες στο Παρίσι, ξαφνικά ο τρόμος έρχεται κοντά μας, πολύ κοντά μας. Σε μια τέτοια στιγμή, είναι δυνατόν να διερωτηθούμε: μπορεί κάτι τέτοιο να με κάνει να ανατρέξω στο πνεύμα του χρόνου, μια περικλείουσα νοημοσύνη που εμπεριέχει επιπλέον τους σκοπούς και τους στόχους της ανθρωπότητας; Πώς βλέπει μια τέτοια νοημοσύνη τα γεγονότα που εκτυλίσσονται στους δρόμους του Παρισιού; Με ποιο τρόπο, ο Άγγελος του Αιώνα, θα διάβαζε μια εφημερίδα; Το πιθανότερο είναι πως τα κριτήριά του θα ήταν εντελώς διαφορετικά από τα δικά μας. Από πλευράς μου, ούτε που γνωρίζω ποιος άλλος μπορεί να πέθανε χθες στον κόσμο, σαν αποτέλεσμα βίας και ίσως τρομοκρατικών πράξεων. Και γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή το Παρίσι με ενδιαφέρει δραματικά περισσότερο. Εάν τρεις άνθρωποι πεθάνουν στο Λονδίνο είναι πρωτοσέλιδο, εάν εκατό άνθρωποι πεθαίνουν στην Άγκυρα είναι στην σελίδα 3, και, αν χίλιοι άνθρωποι πεθάνουν στην νότια Ινδία είναι στην σελίδα 22. Έτσι, διαπιστώνουμε ότι μας διακατέχει ένα είδος ατομικού, ομαδικού και εθνικού εγωκεντρισμού, επειδή ταυτιζόμαστε με τα πράγματα που είναι κοντά μας. Αν φανταστούμε μια νοημοσύνη που να αγκαλιάζει σύμπασα την ανθρωπότητα, η εφημερίδα της θα διαθέτει μόνο την πρώτη σελίδα, αφού τίποτα δεν θα περνάει στα ψιλά των εσωτερικών σελίδων. Θα μπορούσαμε, όμως, ακόμα, να υποβάλλουμε τα εξής ερωτήματα: πώς αξιολογεί αυτή η νοημοσύνη εκείνο για το οποίο εργαζόμαστε και πώς βλέπει τις προκλήσεις που έχουμε θέσει ενώπιόν μας; Είμαστε μέρος μιας ομάδας 7 δισεκατομμυρίων: τί είναι αυτό που διερευνούμε, σε ποιές ανακαλύψεις φτάνουμε;
Προχωρώντας καθοδικά προς τις κατώτερες ιεραρχίες και προς το επόμενο προς τα κάτω πεδίο, δεν θα ήταν, άραγε, χρήσιμο να αναλογιστούμε ότι κάθε φορά που διαπράττουμε το ο,τιδήποτε σε μια ομάδα, αρχίζοντας ίσως με τη μικρότερη ομάδα και οδεύοντας όσο πάει προς τα επάνω μέχρι το σημείο π.χ. ενός έθνους, συναντάμε ένα είδος αντιστοιχίας; Ακόμη και η κοινότητά μας σήμερα θα είχε το αντίστοιχο ισοδύναμό της σε μια νοημοσύνη που μπορεί να περιλαμβάνει και εμπεριέχει το κάθε ατομικό μας πεπρωμένο. Ίσως όλοι οι άγγελοί μας συναντήθηκαν χθες βράδυ για να σχεδιάσουν τη σημερινή συνεδρίαση. Μια τέτοια σύγκληση των αγγέλων επιδιώκει να γίνει φορέας μιας ανώτερης νοημοσύνης, κατά πάσα πιθανότητα όχι σαν ένας πλήρης Αρχάγγελος, διότι, εκτός των άλλων, εδώ πρόκειται για μια προσωρινή κοινότητα, για το σημερινό απόγευμα, όμως παρ' όλα αυτά, ένας άγγελος, που, κατά κάποιον τρόπο, εξελίσσεται προς μια Αρχαγγελική κατάσταση.
Μία από τις υπέροχες εικόνες που μας δίνει ο Ρούντολφ Στάινερ για τα πνευματικά όντα, είναι ότι, σε αντίθεση με εμάς, κάθε τάξη βρίσκει την εκπλήρωσή της, επιτρέποντας στον εαυτό της να διαποτιστεί από την αμέσως ανώτερη τάξη. Στην γη πρέπει να καταβάλλουμε πολύ σκληρή προσπάθεια για να σιγουρευτούμε ότι θα παραμένουμε καλά και διαχωρισμένοι, και αν κάποιος θελήσει να κυριαρχήσει πάνω μου, αυτό είναι πολύ ανησυχητικό και θα πρέπει οπωσδήποτε να τον αποτρέψω. Στον αγγελικό κόσμο ισχύει μάλλον το αντίστροφο. Οι άγγελοι δεν αγαπούν τίποτε περισσότερο από το να γίνουν φορείς για τα Αρχαγγελικά όντα. Εδώ είναι που αρχίζουμε να αισθανόμαστε πώς η εργασία με αυτές τις ιδέες μπορεί να μας βοηθήσει, καθ’ ότι τα Αρχαγγελικά όντα θέλουν, επίσης, να ευθυγραμμιστούν με τους συλλογικούς σκοπούς της ανθρωπότητας. Μπορούμε να αρχίσουμε να αισθανόμαστε πώς να αντιλαμβανόμαστε την ποιότητα μιας ομάδας ή μιας κοινότητας στην οποία μετέχουμε. Διότι, βέβαια, όταν τα ανθρώπινα όντα συνευρίσκονται, υπάρχει τόσο μια σκαιώδης όσο και μια θετική πλευρά. Υπάρχουν θέματα, όπως οι κλίκες, όπως επίσης υπάρχει το λανθασμένο είδος εθνικισμού. Πώς μπορούμε να έχουμε διάκριση; Μόνον αν έχουμε μια εικόνα του παγκόσμιου σκοπού, που θα φιλτραριστεί προς τα κάτω μέσα από τις τάξεις των όντων, μέχρι ο άγγελός μου να την περάσει σε εμένα και εγώ να αποφασίσω αν θα ευθυγραμμίσω τον εαυτό μου με την απόλυτη πραγματικότητα ή θα παρεκκλίνω. Στη συνέχεια, αυτό θα μπορούσε να μας δώσει κάποια διαγνωστικά εργαλεία για να εξετάσουμε τί συμβαίνει εκτός από τους δρόμους του Παρισιού, στον ουρανό της Συρίας, του Ιράκ και του Αφγανιστάν. Ως ανθρωπότητα, ποιο είναι το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε;
Μια εκδοχή είναι ότι αγωνιζόμαστε να αποφασίσουμε κατά πόσον ο φόβος ή η αγάπη είναι η πιο σημαντική δύναμη στον κόσμο. Υπάρχουν αρκετά αποδεικτικά στοιχεία ότι θεωρούμε τον φόβο ως την πιο σημαντική δύναμη. Μήπως, ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας είναι η απόπειρα να καταπολεμήσουμε τον φόβο με φόβο; Όμως, επίσης, βρισκόμαστε σε μια εποχή όπου μπορούμε να δούμε μια καταπληκτική άνοδο στην αγάπη, στην ενσυναίσθηση, που ξεπερνά κατά πολύ εθνικά σύνορα, ανθρώπους που πλησιάζουν ο ένας τον άλλον παντού τον κόσμο. Μπορείτε να βρείτε αποδεικτικά στοιχεία ότι αυτή είναι η βασική πάλη που διεξάγεται. Αυτό θα ταίριαζε με ό,τι πολλοί από εμάς θα θεωρούσαμε ως τον βασικό σκοπό της παγκόσμιας εξέλιξης, καθώς προχωρούμε σε δόσιμο του εαυτού μας, σε δημιουργική αγάπη, κατ’ εικόνα ή απομίμηση του θείου. Το ερώτημα είναι, κατά πόσο αυτό μας βοηθά να διεξάγουμε το έργο μας καλύτερα, να προσφέρουμε υπηρεσία, να είμαστε στοργικοί με τους ανθρώπους, ενώ φανταζόμαστε ότι αυτός ο σκοπός για τον κόσμο κατέρχεται από τις αγγελικές τάξεις, δίνοντάς μας την επιλογή για το πώς επιθυμούμε να έρθουμε σε ευθυγράμμιση.
Η Αρχή του Μερισμού - Ζωή, Ενέργεια, Πόροι
Η ΡΟΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ, ΤΟ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΙΕΡΟ ΜΑΣ
Ο Τόμας κάλεσε τους συμμετέχοντες να προβληματιστούν σχετικά με τη σύνδεσή μας με τη ροή της ζωής. Επεσήμανε τις σπάνιες και πολύτιμες στιγμές που υπάρχουν, όταν είμαστε σε θέση να αισθανθούμε και συνειδητά να μετέχουμε σε αυτή τη ροή. Εντούτοις, οι στιγμές αυτές παρουσιάζονται και καθεμιά τους αντιπροσωπεύει ένα σταθερό δομικό στοιχείο του ενός Ιερού. Προσεγγίζοντας αυτή τη σκέψη από την οπτική της επιστήμης, αναφέρθηκε στον τρόπο με τον οποίο το φως ταξιδεύει από σημείο σε σημείο στον χώρο, ως σύμβολο για το πώς μπορούμε να μετέχουμε στην κυκλοφορία του φωτός και της ζωής. Άλλα μοντέλα από πλευράς επιστήμης περιλαμβάνουν το καρδιαγγειακό σύστημα. Μία από τις εκφράσεις της ροής της ζωής στο φυσικό πεδίο μπορεί να βρεθεί στην κυκλοφορία του αίματος. Αυτή η δραστηριότητα μερισμού του δώρου της ζωής σε όλα τα κύτταρα μέσα στο σώμα είναι συνεχής και αντιπροσωπεύει μια όψη της ενσυνειδητότητας, που διακόπτεται μόνο με το πέρας μιας συγκεκριμένης ενσάρκωσης. Αυτός ο μερισμός πραγματοποιείται όχι μόνο στο επίπεδο των μεμονωμένων κυττάρων, αλλά διεισδύει βαθύτερα, μέχρι το ατομικό πεδίο. Ένας βασικός ρόλος στη διανομή του οξυγόνου παρέχεται από τον σίδηρο, ο οποίος είθισται σε ατμοσφαιρικές συνθήκες να χάνει την επιφανειακή λάμψη του, λόγω της αντίδρασής του με το οξυγόνο και του σχηματισμού σκουριάς. Αντίθετα, στο αίμα μας ο σίδηρος δημιουργεί ένα δεσμό με το οξυγόνο, με σκοπό την διανομή καθαρής Ζωής, και ο σχηματισμός σκουριάς δεν πραγματοποιείται.
Πράγματι, ο μερισμός στοιχειοθετεί ένα βασικό χαρακτηριστικό του σιδήρου και των μετάλλων γενικότερα. Οι περισσότερες ουσίες δημιουργούν τους δεσμούς τους μέσω μερισμού μερικών ηλεκτρονίων συνήθως μεταξύ κάποιων ολίγων κοντινών γειτόνων. Τα άτομα των μετάλλων, ωστόσο, δίνουν μερικά ηλεκτρόνια κι αυτό οδηγεί στην δημιουργία μιας αποκαλούμενης θάλασσας από σχεδόν ελεύθερα ηλεκτρόνια, τα οποία μπορούν να μεριστούν όλα τα άτομα που βρίσκονται στο συγκεκριμένο αντικείμενο.
Στο επίπεδο των οργάνων, η ίδια η φυσική καρδιά είναι ένας πολύ αποτελεσματικός φορέας παροχής υπηρεσιών: μόνο περίπου 4% της συνολικής ροής του αίματος χρησιμοποιείται για τη διατήρηση των μυών της καρδιάς σε λειτουργία. Επιστρέφοντας στο επίπεδο των κυττάρων ή του ιστού, μπορούμε να δούμε τον ιστό που ονομάζεται ενδοθήλιο, ο οποίος είναι σε επαφή με το αίμα τόσο στο αγγειακό μας σύστημα όσο και σε άλλα όργανα. Πρόσφατη έρευνα δείχνει πόσο σημαντική είναι η κατάσταση αυτού του ιστού για την υγεία μας. Η κατάσταση των αρτηριών μας και η λειτουργία ή δυσλειτουργία του ενδοθηλίου μπορεί εύκολα και με μη παρεμβατικές μεθόδους να μετρηθεί με ένα παλμικό κύμα, μια τεχνική που χρησιμοποιεί ο Τόμας στο έργο της υπηρεσίας του.
Τί μπορούμε, λοιπόν, να μάθουμε από τα μοντέλα που μας περιβάλουν σχετικά με το πώς να είμαστε πιο αποτελεσματικοί στην κατασκευή του Ιερού της ανθρώπινης διαβίωσης; Για παράδειγμα, αναζητούμε, άραγε, το φως έτσι ώστε να μπορούμε πραγματικά να υπηρετούμε όπως τα δέντρα; Τα δέντρα φαίνεται να είναι πολύ κοντά στις ανώτερες πνευματικές σφαίρες όσον αφορά την ικανότητά τους να αναζητούν συνεχώς το φως και να διεισδύουν στη γη, προκειμένου να δημιουργήσουν ένα Ιερό της Ζωής. Κάθε τους προσπάθεια χρησιμοποιείται για αυτό τον μοναδικό σκοπό, ο οποίος δεν υπηρετεί μόνο τα ίδια τα δέντρα, αλλά εντείνει τη Ζωή ολόγυρά τους, υπηρετώντας ένα οικοσύστημα άλλων φυτών και ζώων μέσω της ευφυούς κυκλοφορία Φωτός και Νερού. Μεριζόμαστε αρκετά, όπως τα άτομα των μετάλλων, ώστε να φθάσουμε τα υψηλά επίπεδα αγωγιμότητας σε ανταπόκριση προς την πνευματική έμπνευση που προσφέρεται στην κοσμική κυκλοφορία του αίματος της αγνής Ζωής; Η τιμή των 200 ευρώ μπορεί να αντιπροσωπεύει τη διαμονή ενός παιδιού σε βουδιστικό μοναστήρι για ένα έτος, συμπεριλαμβανομένης όλης της διατροφής του, κατοικίας και εκπαίδευσης. Με αυτό τον τρόπο η ζωή ενός παιδιού μπορεί να σωθεί από τη φτώχεια ή ακόμη από πιο σοβαρούς κινδύνους. Πόσο δαπανάται για κατανάλωση που δεν είναι απαραίτητη, αντί να επενδύεται στην Ζωή των άλλων; Το τρέχον οικονομικό μοντέλο μας είναι πάρα πολύ εστιασμένο στη δημιουργία οικονομικής ανάπτυξης μέσω της αυξημένης κατανάλωσης αγαθών και υπηρεσιών, που συχνά δεν αγοράζονται με κάποια ευγενή επιδίωξη ή ανώτερο σκοπό. Αυτό το κρυσταλλωμένο οικονομικό μοντέλο βρίσκεται, ωστόσο, σε πλήρη αντιδιαστολή με αυτό που μπορεί να μαθευτεί από τα φυσικά μοντέλα. Η δημιουργία πραγματικής αξίας και ο μερισμός της σχεδόν ελεύθερα, χωρίς όρια, φαίνεται να είναι ο τρόπος της φύσης.
Η δημιουργική ένταση μεταξύ αυτού του ισχυρού εξελικτικού στόχου και της σημερινής πραγματικότητας πιθανώς εκφράζεται στην ευρεία συχνότητα των καρδιακών παθήσεων. Κάθε ασθένεια μπορεί να θεωρηθεί ως ένδειξη απόκλισης από το σωστό δρόμο και ως ένα μάθημα για το πώς να το συνειδητοποιήσουμε. Μπορεί να γίνει πραγματικότητα ένα οικονομικό μοντέλο βασισμένο περισσότερο στην ελεύθερη κυκλοφορία της καρδιάς;
ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
Ο Ντάνιελ ξεκίνησε αναφέροντας τρεις βασικούς νόμους: τον Νόμο της Ενότητας, η οποία αποκαλύπτει τη σύνθεση όλης της ύπαρξης, τον Νόμο της Ορθής Σχέσης, που μας οδηγεί σε σχέσεις και τον Νόμο της Οικονομίας, που διέπει τον κόσμο της μεμονωμένης μονάδας, είτε πρόκειται για άτομο, άνθρωπο, εταιρεία ή έθνος. Επισήμανε, ότι αυτοί οι τρεις νόμοι εκφράζουν τη θεμελιώδη τριαδικότητα της Θέλησης, Αγάπης και Νοημοσύνης. Το πρόβλημα είναι ότι, όσο η ανθρώπινη συνείδηση θα ταυτίζεται πρωταρχικά με τον διαχωριστικό Νόμο της Οικονομίας, ο εγωισμός και η διαμάχη θα βασιλεύουν.
Στο πλαίσιο αυτό, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η παγκόσμια οικονομία είναι η ίδια μια μορφή, δημιουργημένη βάσει του Νόμου της Οικονομίας. Μόνο όταν ο Νόμος της Ορθής Σχέσης και ο Νόμος της Ενότητας αρχίσουν να αναδύονται ως μια πραγματικότητα στη συνείδηση και αρχίσουν να εμφανίζονται έμπρακτα ως η θέληση-για-το καλό, τότε ο εγωισμός θα αρχίσει να υποχωρεί και μόνο τότε μπορεί ο Νόμος της Οικονομίας να ασκείται προς όφελος του συνόλου.
Βρισκόμαστε, συνεπώς, σε μια εποχή που δύο αντίθετες κοσμοθεωρίες συγκρούονται: μια αναδυόμενη κοσμοθεωρία που βασίζεται στην ομαδική συνεργασία, τον μερισμό και τις πραγματικές ανθρώπινες αξίες και η υπάρχουσα κοσμοθεωρία, που βασίζεται στην ισχύ του ατόμου, τον ανταγωνισμό, την εκμετάλλευση και τις υλιστικές αξίες. Η εμφάνιση της νέας κοσμοθεωρίας παρέχει σαφείς ενδείξεις ότι η συνείδηση της ανθρωπότητας πράγματι μεταμορφώνεται.
Όταν αυτός ο μετασχηματισμός γίνεται σε αρκετά μεγάλη κλίμακα, θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε δύο αποτελέσματα. Πρώτον, το σώμα των αποδεκτών αληθειών, βάσει του οποίου εγκαθιδρύθηκε η τρέχουσα παγκόσμια τάξη μας, σταδιακά θα ξεπεραστεί από ένα νέο σώμα αληθειών. Δεύτερον, οι θεσμοί της κοινωνίας θα πρέπει να προσαρμοστούν. Η παραδοσιακή εταιρική μορφή, που επιδιώκει να μεγιστοποιήσει τον πλούτο των μετόχων, υπηρετεί το παλιό παράδειγμα. Ευτυχώς, αναδύεται μια πιο περιεκτική προσαρμογή της παρούσας, αυτής, εταιρικής μορφής.
Η ουσία της ανθρώπινης εμπειρίας, επομένως, συνίσταται στην ποιότητα των σχέσεων, που καθιερώθηκαν μέσω δραστηριότητας και ρυθμίστηκαν από νόμους. Η σημερινή σύγκρουση μεταξύ του διαχωριστικού Νόμου της Οικονομίας και του σταδιακά αναπτυσσόμενου Νόμου της Ορθής Σχέσης εκφράζει την προοδευτική εξέλιξη της ανθρώπινης συνείδησης.
Το χρήμα παρέχει τον συνδετικό κρίκο μεταξύ της προσφοράς (επιχειρήσεις) και της ζήτησης (καταναλωτές) μέσω του συστήματος πληρωμής για την ανθρώπινη δραστηριότητα (μισθωτή εργασία). Είναι για την οικονομία ό,τι το αίμα για το ανθρώπινο σώμα. Προς το παρόν, αυτή η ζωτική ενέργεια δεν βρίσκει τον δρόμο της προς όλους τους ανθρώπους, επειδή η προσφορά αναγνωρίζει μόνον την χρηματική αποτίμηση της ζήτησης και όχι την ανθρώπινη ανάγκη. Ο πολλαπλασιασμός των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και πρωτοβουλιών, όπως η Υπόσχεση Προσφοράς του Μπιλ Γκέιτς και του Γούορεν Μπάφετ, επιδεικνύουν την ευρύτερη αναγνώριση ότι το σύστημα της οικονομικής διανομής είναι δυσλειτουργικό. Για την αντιμετώπιση του προβλήματος της οικονομικής κατανομής απαιτείται η βούληση για μερισμό.
Στο επίπεδο της ανθρωπότητας, υπάρχει σήμερα απουσία μιας συλλογικής ανθρώπινης θέλησης. Τα Ηνωμένα Έθνη προσπαθούν να ενσαρκώσουν αυτή τη συλλογική βούληση και έχουν αρχίσει να καθορίζουν το περίγραμμα ενός κοινού ανθρώπινου σκοπού, που εκφράστηκε προηγουμένως στους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας και, τώρα, με τους Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης. Τα εθνικά κράτη, στα οποία βρίσκεται η υλική δύναμη, συχνά έρχονται σε αντίθεση με τα Ηνωμένα Έθνη, διότι, ενώ εκφράζουν σε κάποιο βαθμό τον Νόμο της Ορθής Σχέσης έναντι των πολιτών τους προς τα άλλα έθνη, εκφράζουν κυρίως τον Νόμο της Οικονομίας. Οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες, από την άλλη πλευρά, αναμφισβήτητα ενσωματώνουν ένα ολοκληρωμένο κόσμο εθνών σε μικρογραφία, αλλά δαπανούν όλες τις δυνάμεις τους στην επιδίωξη στενών, υλικών στόχων, χωρίς να νοιάζονται αρκετά για τα προβλήματα της ανθρωπότητας. Έτσι, οι πολιτικές και οικονομικές ατζέντες που ακολουθούν οι διάφοροι παίκτες στην παγκόσμια οικονομία αποτελούν μια εγωιστική απάντηση στην τρέχουσα οικονομική κατάσταση. Αυτό είναι παράδοξο, καθότι πασίγνωστο ότι η συνεργασία μεταξύ των μελών μιας ομάδας είναι πολύ πιο αποτελεσματική από τον ανταγωνισμό. Εάν αυτό ισχύει για τις ομάδες, γιατί να μην ισχύει για τις ομάδες των ομάδων;
Αυτός είναι ο λόγος που οι Στόχοι της Βιώσιμης Ανάπτυξης των Η.Ε. είναι τόσο ζωτικής σημασίας, καθώς παρέχουν την απαρχή ενός κοινού ανθρώπινου οράματος. Οι στόχοι αυτοί θα πρέπει να αποτελέσουν κεντρικό πυλώνα της εκπαίδευσης σε κάθε έθνος. Το κλειδί για την εφαρμογή συστημικής αλλαγής βρίσκεται στην σωστή εκπαίδευση των παιδιών παγκόσμια και είναι πιθανόν αυτή η αλλαγή να επέλθει μόνο με τη δύναμη μιας φωτισμένης κοινής γνώμης. Η θέληση για μερισμό πρέπει να υπερισχύσει της επιθυμίας για συσσώρευση υλικών αγαθών.
Η ανταγωνιστική ώθηση προς την αφομοίωση και την αυτοματοποίηση θα φέρει παραδόξως το τέλος του ανταγωνισμού, καθώς ο ανταγωνισμός απλά δεν λειτουργεί σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα. Στο πλαίσιο αυτό, ίσως η πιο ενδιαφέρουσα εξέλιξη στην οικονομία είναι η ανάδειξη των επιχειρηματικών οικοσυστημάτων, όπου η επιτυχία εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από την αμοιβαία επιτυχία των συνεργατών του οικοσυστήματος και έτσι η ομαδική συνεργασία καθίσταται αναγκαιότητα. Κατά παρόμοιο τρόπο, ομάδες χωρών σχηματίζουν εμπορικές σχέσεις, προκειμένου να ενισχύσουν το οικονομικό τους πλεονέκτημα έναντι άλλων ομάδων χωρών.
Φανταστείτε έναν παγκόσμιο εκτελεστικό συμβούλιο αποτελούμενο από άτομα σοφά, υψίστης ακεραιότητας, να επιβλέπει το σύνολο της παγκόσμιας οικονομίας – μία εταιρική επιχείρηση αποτελούμενη από έθνη και επιχειρήσεις. Εξετάζοντας την οικονομία κατ’ αυτόν τον τρόπο, οι ακόλουθες παρατηρήσεις μπορεί να προκύψουν:
- Ποιος πρέπει να είναι ο σκοπός της παγκόσμιας οικονομίας; Σκοπός δεν είναι, άραγε, η νοήμων χρήση των πόρων και η δίκαιη κατανομή όλων των αγαθών και υπηρεσιών που απαιτούνται για την διαβίωση;
- Καθίσταται δυνατή, με την σημερινή τεχνολογία, η πιθανότητα ενός παγκόσμιου πλαισίου που να διέπεται από σωστά επιχειρηματικά κίνητρα και να βασίζεται σε πραγματικές ανθρώπινες αξίες;
- Πώς μπορούμε να αποφύγουμε την συστημική αποτυχία, μετατοπιζόμενοι από μια ανταγωνιστική προς μια συνεργατική νοοτροπία, διατηρώντας ταυτόχρονα την δημιουργική επιχειρηματικότητα του υπάρχοντος συστήματος;
- Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε είναι ότι μια μικρή μειοψηφία ατόμων και ομάδων έχουν ιδιοποιηθεί τους πλανητικούς πόρους και αυτό υποστηρίζεται από το νομικό μας σύστημα. Ωστόσο, το νομικό σύστημα χρησιμοποιήθηκε την εποχή του Αβραάμ Λίνκολν για να διασφαλίσει ότι τα ανθρώπινα όντα παύουν πλέον να ανήκουν στην ιδιοκτησία των ισχυρών. Σε ποιο βαθμό μπορεί μακροπρόθεσμα να εισαχθεί η ίδια αρχή σχετικά με όλους τους πλανητικούς πόρους;
- Ποιες νέες μορφές εργασίας θα βρει η ανθρωπότητα και πώς μπορούμε να διασφαλίσουμε ότι θα αμείβεται ανάλογα, έτσι ώστε οι ανάγκες όλων να ικανοποιούνται;
- Για την αντιμετώπιση της ανισότητας, όσον αφορά το οικονομικό σύστημα, απαιτείται μια διαφορετική προσέγγιση στην εκπαίδευση που να ισχύει σε παγκόσμιο επίπεδο. Η βάση όλης της εκπαίδευσης πρέπει να είναι εκείνες οι αληθινές ανθρώπινες αξίες που βρίσκονται στην καρδιά όλων των θρησκειών του κόσμου.
- Το χρήμα δημιουργείται από τις εμπορικές τράπεζες, επιβάλλοντας χρέη σε όλες τις άλλες μονάδες εντός της οικονομίας. Αυτό οδηγεί σε άδικο πλουτισμό του χρηματοπιστωτικού τομέα μέσω μιας ατελείωτης ροής επιτοκίων. Πώς μπορεί η δημιουργία χρήματος και οι επενδύσεις να γίνονται με τρόπο που να ωφελείται η παγκόσμια κοινωνία στο σύνολό της;
Ποτέ στην ανθρώπινη ιστορία δεν ήταν τόσο προφανές ότι η ανθρωπότητα είναι ένας εξελισσόμενος οργανισμός. Τα έθνη και οι πολυεθνικές εταιρίες είναι με τη σειρά τους όργανα εντός του ευρύτερου οργανισμού της ανθρωπότητας. Τα Η.Ε. είναι το ανθρώπινο όργανο που προσπαθεί να αντιληφθεί την ανθρωπότητα ως σύνολο. Αντιπροσωπεύουν το φως της σοφίας στο συλλογικό νου της ανθρωπότητας, που συνηχεί σε έναν γοργά αυξανόμενο αριθμό ανδρών και γυναικών καλής θέλησης. Τα Η.Ε. προσπαθούν να βάλουν τάξη στις πλανητικές διαδικασίες, έτσι ώστε η ανθρωπότητα να είναι σε θέση να ανταποκριθεί συνειδητά και ολιστικά στα μείζονα πλανητικά γεγονότα. Το οικονομικό μοντέλο της υλικής ανάπτυξης και ο συναφής προς αυτό νόμος του ανταγωνισμού είναι το μοναδικό μεγαλύτερο εμπόδιο για την πρόοδο του ανθρώπου. Η κατεδάφιση αυτού του οικονομικού μοντέλου είναι η μείζων πρόκληση της εποχής μας.
Η ΑΟΡΑΤΗ ΚΑΡΔΙΑ: ΜΟΙΡΑΖΟΜΕΝΟΙ ΤΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Για ποιο λόγο υπάρχει ανάγκη για μερισμό; Η πραγματικότητα είναι ότι βρισκόμαστε στην μέση μιας παγκόσμιας έκτακτης ανάγκης. Είμαστε όλοι ενήμεροι για τις στατιστικές: ότι, δηλαδή, το πλουσιότερο 1% του παγκόσμιου πληθυσμού, σύντομα, θα κατέχει όσο όλοι οι άλλοι από άποψη αποθεμάτων και πλούτου. Υπάρχει ουσιαστικά ένα αυξανόμενο επίπεδο ανισότητας στον κόσμο και, αντίθετα με την γενική αντίληψη, στην πραγματικότητα υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι που ζουν σε συνθήκες ένδειας από ποτέ άλλοτε. Πρόσφατα αναφέρθηκε στις ειδήσεις η κατάσταση της κλιματικής αλλαγής. Γνωρίζουμε ότι έχουμε ήδη υπερβεί την αύξηση της μέσης παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 1 βαθμό και ότι βαίνουμε προς μια αύξηση 4 βαθμών μέχρι το τέλος του αιώνα. Ταυτόχρονα, παρατηρείται μια κλιμάκωση των συγκρούσεων για τους πόρους που σπανίζουν. Γι αυτό πρέπει να βρούμε τρόπους, ώστε ο πλούτος και οι φυσικοί πόροι να μοιράζονται σε παγκόσμια κλίμακα πιο ισότιμα και με τρόπο συνεργατικό, που να μην οδηγεί σε διαμάχη.
Ποιος είναι ο σωστός τρόπος για να δομηθεί η αγορά: θα είναι μέσα από εταιρείες περιορισμένης ευθύνης ή υπάρχουν άλλα μοντέλα πιο ικανά να προβούν σε δίκαιες πρακτικές μερισμού; Θέτοντάς το διαφορετικά, μήπως πρόκειται να έχουμε iPhones στον παράδεισο; Νομίζω ότι υπάρχει πρόβλημα, όταν πρόκειται για εταιρείες που αυξάνονται σε μέγεθος, σε σημείο να γίνουν τα Μήλα (Apples) του κόσμου. Ομολογώ ότι έχω ένα iPhone και είμαι ρεαλιστής από αυτή την άποψη, χρειαζόμαστε αυτό που χρειαζόμαστε. Αλλά νομίζω ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί σχετικά με αυτήν την ιδέα της αφθονίας και να αναγνωρίσουμε ότι δεν είναι αναγκαστικά μόνο μια υλική αφθονία που θα πρέπει να επιδιώκουμε αλλά μια πνευματική αφθονία. Αφθονία, κατ’ εμέ, είναι να διασφαλιστεί του καθενός η πρόσβαση σε ό,τι χρειάζεται προκειμένου να επιβιώσει και να ζήσει. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι αυτή τη στιγμή αναλώνουμε τους φυσικούς πόρους κατά 50% ταχύτερα από ό,τι η Γη μπορεί να τους ανανεώσει. Από οικολογική άποψη ο πλανήτης έχει ξεπεράσει τα όριά του. Έτσι, αν πραγματικά θέλουμε αφθονία, χρειαζόμαστε βιώσιμη αφθονία. Πρέπει να χρησιμοποιούμε τους πόρους μέσα στα πλαίσια της πεπερασμένης ικανότητας του πλανήτη.
Ποιο είναι το μοντέλο της οικολογικής οικονομίας που θα μας οδηγούσε πάρα πέρα; Χοντρά-πυκνά, είναι μια οικονομία που βασίζεται στην αρχή του μερισμού, σύμφωνα με την οποία αναγνωρίζουμε ότι υπάρχει ένα σύνολο πλανητικών πόρων, τους οποίους θα πρέπει να μοιραζόμαστε και να διανέμουμε με τέτοιο τρόπο που να ικανοποιούνται οι ανάγκες όλων των ανθρώπων. Υπάρχουν πολλές αναφορές από οικολογικούς οικονομολόγους και η οργάνωση Oxfam έχει δημοσιεύσει μια έκθεση με την ονομασία «Έκθεση του Ντόνατ» (‘the Doughnut report’) που εξετάζει τα πλανητικά και κοινωνικά όρια. Εμείς, απλά, πρέπει να έχουμε κατά νου την πραγματικότητα της αφθονίας. Το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει με λιγότερα από 10 δολάρια την ημέρα. Αυτό δεν αφορά εκείνο που μπορούν να ξοδέψουν στην χώρα τους, αλλά την αγοραστική αξία που έχουν αυτά τα 10 δολάρια στην Αμερική. Υπάρχουν, επίσης, 47.000 άνθρωποι που πεθαίνουν καθημερινά, από έλλειψη πρόσβασης στα στοιχειώδη. Χρειάζεται, λοιπόν, να αντισταθμίσουμε αυτή την ιδέα της αφθονίας με την πραγματικότητα της παγκόσμιας κατάστασης.
Είμαι βέβαιος ότι πολλοί άνθρωποι έχουν ακούσει για το κίνημα των Κοινών, το οποίο προτείνει και μια τρίτη κατηγορία ιδιοκτησίας. Οτιδήποτε είναι απαραίτητο για τη ζωή θα πρέπει να μοιράζεται, ενώ οτιδήποτε άλλο μπορεί να κατέχεται δημόσια ή ιδιωτικά. Βλέπετε να υπάρχει ελπίδα να συμβεί αυτό και πώς; Ουσιαστικά συμφωνώ ότι το κίνημα των κοινών ενσαρκώνει μια πτυχή του μερισμού και υπάρχουν πολλά άλλα παραδείγματα που υιοθετούν μια παρόμοια προσέγγιση, είτε μιλάμε για το κίνημα «πόλεις σε μετάβαση» είτε για τοπικά νομίσματα. Το πρόβλημα που έχουμε και ο λόγος που τα πράγματα γίνονται όλο και χειρότερα οφείλεται στο ότι, ακόμη και αν υπάρχει αναγνώριση ότι ο μερισμός συνιστά ουσιαστικά αυτό που εμείς είμαστε και ως εκ τούτου πρέπει να βρίσκεται σε συνάρτηση με το πώς εμείς οργανωνόμαστε, τα συστήματα και οι θεσμοί και οι πολιτικές που στηρίζουν τη λειτουργία της οικονομίας βασίζονται όλα τους στις παλιές μεθόδους της ιδιοτέλειας. Υπάρχει μια αντίληψη για τον homo economicus, η άποψη ότι είμαστε όλοι ιδιοτελείς, ανταγωνιστικοί, ατομικιστές, και μεγιστοποιούμε την χρησιμότητα. Αυτή είναι η ιδέα που εξακολουθεί να διαμορφώνει τη χάραξη πολιτικής, όχι μόνο στο εσωτερικό της χώρας μας, αλλά ακόμη και στους παγκόσμιους θεσμούς. Πώς εκφράζεται αυτή η αναδυόμενη τάση προς τον μερισμό και τα κοινά σε έναν κόσμο που εξακολουθεί να στηρίζεται στον ιστό της εθνικής ιδιοτέλειας, τον ανταγωνισμό και την απληστία;
Εκείνο που επανέρχεται στον νου μου είναι η κοινότητα. Πιθανόν να εναπόκειται σε όλους μας να δημιουργήσουμε αυτή την κοινότητα του μερισμού. Πιστεύετε ότι θα πρέπει να βγούμε έξω από αυτό το πρότυπο ή τα άτομα είναι εκείνα που θα υιοθετήσουν την κοινότητα και θα την αναπτύξουν μέσα τους; Η σύντομη απάντησή μου είναι ότι χρειαζόμαστε και τα δύο. Υπάρχει ήδη αυτό το αυξανόμενο κίνημα προς τη δημιουργία της εναλλακτικής λύσης και έχω ήδη αναφέρει τις πόλεις σε μετάβαση, το κίνημα των κοινών, την οικονομία του μερισμού και την οικονομία των δώρων και οτιδήποτε ακόμη. Αυτό είναι θαυμάσιο και πολύ ενθαρρυντικό προκειμένου τα άτομα και οι κοινότητες να συνδεθούν μεταξύ τους, χρησιμοποιώντας νέους τρόπους οργάνωσης. Αλλά δεν είναι αρκετό για να αλλάξει το σύστημα. Πρέπει, επίσης, να διεκδικήσουμε εκ νέου την δημοκρατία. Πρέπει να επανεξετάσουμε τον τρόπο αναδιανομής των πόρων του πλανήτη, διότι εκεί προκύπτουν τεράστια πολιτικά ζητήματα και υπάρχουν διαρθρωτικά ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Βγαίνοντας εμείς από το σύστημα και δημιουργώντας την εναλλακτική λύση, δεν υπάρχει περίπτωση να αντιμετωπίσουμε αυτά τα διαρθρωτικά πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά θέματα σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, ενώ είναι πραγματικά σημαντικό να κάνουμε και τα δύο. Συχνά, έχουμε ανθρώπους που εργάζονται για τον μετασχηματισμό, τις διαρθρωτικές αλλαγές, την δικαιοσύνη κ.λπ., οι οποίοι δεν εμπλέκονται στη δημιουργία της εναλλακτικής και το αντίστροφο. Πρέπει να συνδέσουμε και τις δύο αυτές προσεγγίσεις.
Είμαι υπέρ του μερισμού, σημασία έχει όμως ο τρόπος με τον οποίον αυτός θα γίνει. Έχω αυτή την εταιρεία και αυτή την υψηλή θέση των 100.000 λιρών, για την οποία θα ζητήσω αιτήσεις και για την οποία έρχονται 27 αιτήσεις. Μόνον ένας θα πάρει τη θέση, οι υπόλοιποι 26 θα παραμείνουν άνεργοι, οπότε τι μπορώ να κάνω; Στην Ινδία λένε ότι θα πρέπει να απαρνηθεί κανείς τα πάντα, να πουλήσει τα πάντα. Έχουμε κάνει πολλά πειράματα στην κοινωνία με τον μερισμό και την κοινωνική πρόνοια, με πολλές απρόβλεπτες συνέπειες. Τί μπορούμε να κάνουμε διαφορετικό ως προς τον μερισμό, ώστε να μην υπάρξουν απρόβλεπτες συνέπειες από αυτόν; Υπάρχει μια μαζική μετατόπιση σε παγκόσμιο επίπεδο προς την κατεύθυνση των μη-κερδοσκοπικών μοντέλων και συνεταιρισμών, όπου η λήψη αποφάσεων είναι πιο ομοιόμορφα κατανεμημένη μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών και η κατανομή των κερδών γίνεται πιο ομοιόμορφα μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων. Τέτοιου είδους μοντέλα έχουν αρχίσει να εμφανίζονται εδώ και πολύ καιρό και υπάρχουν 1 δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως που ανήκουν τώρα σε κάποιον συνεταιρισμό. Ως προς το δεύτερο ερώτημα σχετικά με τον τρόπο του μερισμού, υπάρχει βιβλιογραφία για αυτό, αν ανατρέξετε στην ιστοσελίδα μας, δίνονται διάφορες ιδέες για τις μεθόδους εγκατάστασης συστημάτων που σε γενικές γραμμές συμφωνούν με την αρχή του μερισμού. Επίσης, σε ό,τι αφορά τα συστήματα κοινωνικής πρόνοιας και κοινωνικής προστασίας, αν και υπάρχουν προβλήματα με αυτά, βασικά είναι πολύ καλύτερα από το να μην υπήρχαν. Είναι ζωτικής σημασίας στον αναπτυσσόμενο κόσμο, όπου πολλές χώρες εξακολουθούν να στερούνται αποτελεσματικών συστημάτων κοινωνικής πρόνοιας και κοινωνικής προστασίας. Έχει, λοιπόν, μεγάλη σημασία να ενισχύσουμε και να αναβαθμίσουμε αυτούς τους μηχανισμούς σε επίπεδο περιφέρειας και νομού, καθώς τέτοια συστήματα χρειάζεται να λειτουργούν και σε παγκόσμιο επίπεδο. Το πώς ακριβώς θα το πραγματοποιήσουμε είναι σχεδόν δευτερεύον, μιας και προς το παρόν κινούμαστε προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Πρέπει να απαιτήσουμε κάτι διαφορετικό και αυτό συμβαίνει σε παγκόσμιο επίπεδο.
Το σημείο που θα ήθελα να επισημάνω είναι ότι για εμένα, η λέξη «μοιράζομαι» σημαίνει κάτι αμφίδρομο, επειδή ο μερισμός θα πρέπει κατά κάποιο τρόπο να διατηρεί τον αυτο-σεβασμό του ατόμου που λαμβάνει, ώστε να μπορέσει να δώσει κάτι πίσω για να διατηρήσει τον αυτο-σεβασμό του. Ο οργανισμός σας μας δίνει την ελπίδα ότι θα ξεπεράσουμε αυτό το μπέρδεμα που αφορά μόνο το δόσιμο. Δεν πρόκειται για φιλανθρωπία, δεν πρόκειται για δόσιμο σε ατομικό επίπεδο. Στην πραγματικότητα υπάρχει αρκετά μεγάλη βιβλιογραφία που υποστηρίζει ότι η φιλανθρωπία αποτελεί μέρος του προβλήματος, καθότι διατηρεί την υπάρχουσα κατάσταση. Το ζήτημα έχει να κάνει με την δικαιοσύνη, διότι μερισμός στην πραγματικότητα σημαίνει δικαιοσύνη. Η εστίασή μας επικεντρώνεται στο πώς να δημιουργήσουμε έναν δίκαιο και βιώσιμο κόσμο. Αφορά στη δημιουργία των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών συστημάτων που ενσωματώνουν συστημικά την αρχή του μερισμού.
Ο ιδρυτής σας συνέταξε μια έκθεση που εστιάζει στο πώς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί το άρθρο 25 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και αυτό επαναφέρει το θέμα της δικαιοσύνης, ως το βασικό κριτήριο για το πώς θα θεσπίσετε συστήματα μερισμού. Είμαστε ακόμα στο στάδιο της εξερεύνησης και της ανάπτυξης αυτής της ιδέας. Το πραγματικό ερώτημα είναι, πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε την αλλαγή; Χρειαζόμαστε ένα παγκόσμιο κίνημα πολιτών οι οποίοι θα κατεβαίνουν στους δρόμους, απαιτώντας από τις κυβερνήσεις τους την αλλαγή. Υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι ο αριθμός από διαμαρτυρίες για την κοινωνική και οικονομική δικαιοσύνη έχει τις τελευταίες δεκαετίες πραγματικά κλιμακωθεί και αυτό που χρειαζόμαστε είναι άνθρωποι που συνέρχονται με την καρδιά ανοικτή στο πνεύμα του μερισμού, απαιτώντας από τις κυβερνήσεις τους κοινή λογική. Το άρθρο 25 ορίζει ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα στα στοιχειώδη της ζωής. Αυτό πουθενά στον κόσμο δεν είναι προφανές, ίσως και σε καμία χώρα του κόσμου. Αν δεν μπορούμε καν να επιτύχουμε κάτι τέτοιο, τί ελπίδα έχουμε για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής; Έτσι, αυτό πρέπει να γίνει το σημείο εκκίνησης.
Πολλοί άνθρωποι μιλούν για ένα επερχόμενο παγκόσμιο οικονομικό κραχ. Πώς βλέπετε κάτι που να προκύπτει από αυτό, προκειμένου να δημιουργηθεί μια νέα οικονομία; Επίσης, κάποιος ανέφερε ότι η ανθρωπότητα βρίσκεται σε ένα σημείο καμπής όσον αφορά την αφύπνιση όλο και περισσότερων ανθρώπων στην Χριστική Συνείδηση. Η ερώτησή μου αφορά την έννοια της ιδιοκτησίας και της διαχείρισης. Πώς συνδυάζει ο οργανισμός σας την έννοια της διαχείρισης με την έννοια του μερισμού; Νομίζω ότι όταν μιλάμε για ιδιοκτησία, σκεφτόμαστε το iPhone μου, αλλά υπάρχουν πράγματα που πρέπει σαφώς να γίνουν αντικείμενο διαχείρισης και όχι ιδιοκτησίας από τα έθνη του κόσμου ή τις τοπικές κοινότητες. Αυτό είναι εκείνο στο οποίο εστιάζεται το κίνημα των κοινών. Η διαχείριση των κοινών πόρων δεν αφορά την ιδιοκτησία. Κι αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να έχουμε το δικό μας τραπέζι και καρέκλες. Πρόκειται για μια διαφορετικού επιπέδου ιδιοκτησία. Όταν πρόκειται για πράγματα που πραγματικά έχουν παγκόσμια βαρύτητα, η διαχείριση είναι προτιμότερη από την ιδιοκτησία.
Στο μείζον ερώτημα σχετικά με το πώς συμβαίνει η αλλαγή, η εκδήλωση της Χριστικής αρχής, η συνειδητοποίηση ότι είμαστε μία ανθρωπότητα, μας οδηγεί προς τα εκεί. Το ενδεχόμενο μιας άλλης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, ενός μεγάλου κραχ, θα μπορούσε δυστυχώς να γίνει ο καταλύτης σε αυτήν την διαδικασία. Αν αυτό συμβεί, τότε είτε θα αναστήσουμε το παλιό σύστημα και θα επαναληφθεί το ίδιο, είτε θα εργαστούμε από κοινού δημοκρατικά για να εκκολαφθεί ένα νέο σύστημα στη βάση διαφορετικών αρχών, όπου αναμφίβολα ο μερισμός θα πρέπει να αποτελέσει μέρος αυτής της συζήτησης.
Τρία σημεία: πρώτον, τί γίνεται με τους νέους τρόπους μερισμού που βλέπουμε ότι ευθυγραμμίζονται με τον νόμο της ήσσονος αντίστασης, για παράδειγμα η Airbnb και η Uber. Δεύτερον, η άποψή σας για τα κινητά τηλέφωνα μου έδωσε κάποια ερεθίσματα. Ειδικά στην Αφρική τα κινητά τηλέφωνα είναι μια πολύ ισχυρή κινητήρια δύναμη για αύξηση της δικαιοσύνης και η διανομή των νέων τεχνολογιών, όπως η πρόσβαση σε μικρο-δάνεια και η διείσδυση της κινητής τηλεφωνίας σε πολλές χώρες της Αφρικής έως και 80%, όλα αυτά χρειάστηκαν μεγάλα άλματα για να φτάσουμε ως εκεί. Το τρίτο σημείο αφορά τις παρατηρήσεις σας σχετικά με την διαχείριση. Σημείο εκκίνησης για τον μερισμό είναι η γνώση και η εκπαίδευση. Πρώτον, ο μερισμός σε πολύ μεγάλο βαθμό είναι μέρος αυτού που σημαίνει να είμαστε άνθρωποι: μαρτυρίες από τις επιστήμες της ανθρωπολογίας και της συμπεριφοράς αποδεικνύουν ότι ο μερισμός και η συνεργασία είναι καταγεγραμμένα μέσα μας από πολύ μικρή ηλικία. Από την εξελικτική σκοπιά, δεν θα μπορούσαμε να εξελιχθούμε ως είδος, αν δεν ήμασταν σε θέση να μοιραστούμε. Σε ό,τι αφορά τις εταιρίες Airbnb και Uber, που αυτοαποκαλούνται οικονομίες μερισμού, έχω κάποιο πρόβλημα με αυτό, γιατί ουσιαστικά πρόκειται για ενοικίαση αντί να μερισμό. Για τα κινητά τηλέφωνα, ναι, έχετε δίκιο, υπάρχει μια διαφορά μεταξύ της ρεαλιστικής χρήσης των κινητών τηλεφώνων, που είναι αναγκαία ως τρόπος προώθησης της ανάπτυξης, και του γεγονότος ότι κάθε λίγους μήνες αντικαθιστούμε τα τηλέφωνα μας με το πιο τελευταίο μοντέλο· αυτή κι αν είναι μια εξωφρενική σπατάλη πόρων. Υπάρχει καλύτερος τρόπος να το κάνουμε.
Έχετε κάποιες τελικές παρατηρήσεις; Πρέπει να εξετάσουμε πώς μπορούμε να συμμετέχουμε στην προσπάθεια για την δημιουργία μιας εναλλακτικής επιλογής και πώς μπορούμε να απαιτήσουμε αλλαγή από τις κυβερνήσεις μας. Αν ο Χριστός βρισκόταν σήμερα στον κόσμο, σίγουρα και αυτός δεν θα απαιτούσε δικαιοσύνη για όσους ανθρώπους δεν έχουν στην εποχή μας πρόσβαση σε πόρους που εμείς θεωρούμε δεδομένους; Υπάρχουν 17 εκατομμύρια άνθρωποι που πεθαίνουν χωρίς λόγο κάθε χρόνο και, ευτυχώς, υπάρχουν εκατομμύρια ΜΚΟ, οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και εκστρατείες εκεί έξω, που παρέχουν άφθονες ευκαιρίες σε όποιον επιθυμεί να υπηρετήσει.
Αειφορία - Μια Κοινή Ευθύνη
Η Τζιμένα Λίβα Ρες (Jimena Leiva Roesch) του Διεθνούς Ινστιτούτου Ειρήνης μοιράστηκε τις σκέψεις της αναφορικά με τον τρόπο που οι νέοι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης επεκτείνουν το πεδίο της ανθρώπινης ευθύνης για τον μερισμό.
ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: ΕΝΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟ ΚΑΛΕΣΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΛΗΣΗ
Η Τζιμένα επεσήμανε ότι στις 25 Σεπτεμβρίου, μετά από μια εμπνευσμένη ομιλία του Πάπα, η κοινότητα των εθνών συγκεντρώθηκε στον ΟΗΕ για να υιοθετήσει μια νέα διακήρυξη που περιγράφεται ως «η χάρτα για τους ανθρώπους και τον πλανήτη στον 21ον αιώνα». Η Διακήρυξη Μεταμορφώνοντας τον Κόσμο Μας: η Ατζέντα του 2030 για Βιώσιμη Ανάπτυξη (η οποία περιλαμβάνει τους 17 Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης) υπογραμμίζει 5 σημεία κλειδιά: την ειρήνη, τις συνεργασίες, τους ανθρώπους, τον πλανήτη και την ευημερία.
Η Ατζέντα 2030 θέτει ένα νέο πρότυπο στην διεθνή σκέψη: πρώτον, έχει ενσωματώσει τις θεμελιώδεις πτυχές της ανάπτυξης - οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική. Καμιά τους δεν στέκει πια απομονωμένη. Σύμφωνα με το νέο τρόπο σκέψης, η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να επιτευχθεί με την κοινωνική ενσωμάτωση και την περιβαλλοντική ακεραιότητα.
Δεύτερον, η ατζέντα είναι γενικής εφαρμογής: όλες οι χώρες –Βορρά και Νότου– έχουν δεσμευθεί να την εφαρμόσουν. Αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη μετάβαση. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται σε κάποιο μέρος του κόσμου επηρεάζουν όλα τα άλλα. Η κλιματική αλλαγή, η ανισότητα και τα βαθύτερα αίτια της φτώχειας δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν, εάν ο βιομηχανοποιημένος κόσμος δεν αλλάξει. Για τα προηγμένα έθνη, των οποίων ο μοναδικός πρότερος ρόλος ήταν να είναι δωρητές, αυτή είναι μια πολύ μεγάλη αλλαγή. Τώρα, θα πρέπει να κοιτάξουν προς τα μέσα, να βάλουν τα του οίκου τους σε τάξη και να αναλάβουν την ευθύνη για την εφαρμογή αυτής της ατζέντας στο εσωτερικό τους. Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, ίσως ένας από τούς πιο δύσκολους στόχους είναι ο Στόχος 13, η αλλαγή των μη αειφόρων μοντέλων κατανάλωσης και παραγωγής. Αυτό απαιτεί βαθιές τομές στον τρόπο ζωής όλων μας.
Τρίτον, ο ορισμός της ανάπτυξης έχει αλλάξει. Τώρα, περιλαμβάνει θέματα που είχαν προηγουμένως μείνει έξω από το παραδοσιακό πεδίο εφαρμογής της – ιδιαίτερα η ειρήνη, η ασφάλεια και η κλιματική αλλαγή. Οι ξεχωριστές κοινότητες εντέλλονται, πλέον, να εργαστούν από κοινού σε πνεύμα συνεργασίας. Η κοινότητα που εργαζόταν για την αλλαγή του κλίματος ήταν πάντα απόμακρη, μακριά από την έδρα του ΟΗΕ. Σήμερα έχει ενσωματωθεί ως βασικό μέρος της όλης διαδικασίας ανάπτυξης στον στόχο 13: Αναλάβετε επείγουσα δράση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της. Το πιο σημαντικό είναι ότι η κοινότητα της ειρήνης και της ασφάλειας ενθαρρύνεται τώρα, επίσης, να συνεργαστεί με τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές κοινότητες. Εδώ, τα Ηνωμένα Έθνη θα πρέπει να επαναπροσδιορίσουν τον τρόπο λειτουργίας τους. Επί του παρόντος, το Συμβούλιο Ασφαλείας σπάνια λειτουργεί μαζί με τη Γενική Συνέλευση, το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο (ECOSOC) και την Επιτροπή Οικοδόμησης της Ειρήνης. Η ατζέντα 2030 προσπαθεί να σπάσει τα οχυρά που είναι τόσο εδραιωμένα στη σκέψη μας. Αυτό αντανακλά την μετάβαση από την Ιχθυακή εποχή στην Υδροχοϊκή.
Η τέταρτη αλλαγή προτύπου είναι η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών. Κατά τη διάρκεια των δύο ετών κατά τα οποία αναπτύχθηκαν οι Στόχοι της Βιώσιμης Ανάπτυξης, ο Γενικός Γραμματέας ανέφερε, ότι οι απόψεις που ελήφθησαν από την κοινωνία των πολιτών ξεπέρασαν τα 8 εκατομμύρια. Επιπλέον, η κοινωνία των πολιτών δεν εγκατέλειψε τις αίθουσες συνεδριάσεων, όπου οι Στόχοι της Βιώσιμης Ανάπτυξης βρίσκονταν υπό διαμόρφωση. Στο παρελθόν, διαπραγματεύσεις όπως αυτή συχνά διεξάγονταν κεκλεισμένων των θυρών, γιατί προορίζονταν μόνο για τις κυβερνήσεις.
Χθες, πραγματοποιήθηκε συνάντηση στον ΟΗΕ για τη σύμπραξη μεταξύ της Ατζέντας 2030 και του μελλοντικού συμφώνου στο Παρίσι για την Κλιματική Αλλαγή. Ένα από τα συμπεράσματα ήταν ότι αποτελούν μέρος μίας ατζέντας, ενός οράματος της ανθρωπότητας. Μέχρι το 2016, τα Ηνωμένα Έθνη θα έχουν την ευκαιρία και την πρόκληση να λειτουργήσουν κάτω από το πλέον ολοκληρωμένο πλαίσιο για την βιώσιμη ανάπτυξη στην ιστορία του οργανισμού. Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα, όλοι μας, όσοι αγαπούν τα Ηνωμένα Έθνη και είναι σε επαφή με το έργο τους, θα πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί και να υπενθυμίσουμε στους εαυτούς μας ότι το όραμα έχει μετατοπιστεί.
Κάθε φορά που προσευχόμαστε ή λέμε την Μεγάλη Επίκληση – καταλήγουμε λέγοντας, "Το Φως, η Αγάπη και η Δύναμη ας αποκαταστήσουν το Σχέδιο επάνω στη Γη". Η ατζέντα 2030 μπορεί να θεωρηθεί ως μια εκδήλωση, σε μικρή κλίμακα, αυτού του μεγαλεπήβολου Σχεδίου πάνω στη γη.
Η Τζιμένα κατέληξε επισημαίνοντας τί σήμαινε για εκείνη η διερεύνηση του θέματος της ανοικοδόμησης του ιερού της ανθρώπινης διαβίωσης. Έχοντας μετάσχει σε αυτές τις δύο κυβερνητικές διαβουλεύσεις (τις περισσότερες φορές μετέχει προς τα έξω), τούτο σήμαινε μια προς τα μέσα στροφή: αφιερώνοντας λίγο χρόνο στην οικοδόμηση ενός ιερού μέσα της, ενδυναμώνοντας την φωνής της σιγής, αφιερώνοντας περισσότερο χρόνο στην κάθαρση και την αξιολόγηση των συνηθειών της, ολοκληρώνοντας καλύτερα τα τρία σώματα και αντιμετωπίζοντας αρκετούς φόβους. Για άλλους, η ανοικοδόμηση του ιερού μπορεί να είναι εντελώς διαφορετική ή αντίθετα, ίσως πιο έξω, προς τον κόσμο, και λιγότερο εσωτερική; Όποια και αν είναι η θέση μας, σημασία έχει να μπορούμε να υποστηρίξουμε τις νέες ενέργειες που προσεγγίζουν και στη συνέχεια να τις διαδώσουμε. Γι' αυτό, τα σώματα πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένα και να συνεχίσουμε να βαδίζουμε ανάλαφρα.
Η Εκπαίδευση και η Φλόγα της Νεολαίας
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΙΤΗ - ΣΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
Η Τζούντιτ επεσήμανε, ότι από το 1950 η πανεπιστημιακή εκπαίδευση έχει επεκταθεί σε σημαντικό βαθμό. Υπάρχει ολοένα και μεγαλύτερη πρόσβαση σε πανεπιστήμια παντού στον κόσμο, ο αριθμός των φοιτητών που σπουδάζουν στο πανεπιστήμιο έχει σημειώσει άνοδο και η παγκόσμια κινητικότητα των φοιτητών παρουσιάζει αύξηση.
Συνεπικουρούμενος από τις εξελίξεις στον τομέα της τεχνολογίας των πληροφοριών, ο αυξανόμενος αριθμός των φοιτητών που σπουδάζουν εκτός της χώρας καταγωγής τους οδηγεί σε μια αυξημένη ευαισθητοποίηση ως προς την διακρατική διασυνδεσιμότητα. Οι μαθητές ενσωματώνονται σε ευρύτερα παγκόσμια δίκτυα και ως εκ τούτου αποκτούν την εμπειρία μιας ανώτερης επίγνωσης της ενότητας και το πιο σημαντικό είναι, ότι ενδέχεται να αναμορφώσουν τη ζωή τους αναλόγως.
Τρία πολύ μεγάλα συστήματα χρησιμοποιούνται σήμερα για να προετοιμάσουν τους μαθητές για το πανεπιστήμιο σε περισσότερες από 100 χώρες. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι αντιπροσωπεύουν ορισμένες κοινές αξίες που αναδύονται στον τομέα της εκπαίδευσης.
Το πρώτο είναι το Διεθνές Μπακαλορεά (International Baccalaureate - ΙΒ), που γεννήθηκε στη Γενεύη το 1971. Επί του παρόντος, υπάρχουν 4.200 σχολεία σε περίπου 130 χώρες με διδασκαλία προγραμμάτων ΙΒ. Η αποστολή τους διαπνέεται από τον στόχο της ανάπτυξης νεαρών ατόμων, που θα διαθέτουν διερευνητικό πνεύμα, μόρφωση και στοργικό ενδιαφέρον, για να συμβάλλουν στη δημιουργία ενός καλύτερου και πιο ειρηνικού κόσμου μέσω διαπολιτισμικής κατανόησης και σεβασμού. Τα προγράμματα αυτά ενθαρρύνουν τους μαθητές σε όλο τον κόσμο να είναι δραστήριοι, συμπονετικοί και διά βίου ανοικτοί στην μάθηση, αντιλαμβανόμενοι ότι οι άλλοι άνθρωποι, παρά τις διαφορές τους, μπορεί επίσης να σκέπτονται ορθά.
Το δεύτερο σύστημα, το πρόγραμμα Advance Placement (IP), ξεκίνησε στις Ηνωμένες Πολιτείες το 1955 ως ένα πρόγραμμα για μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με ενδιαφέρον για τις επιστήμες, οι οποίοι ήσαν έτοιμοι να προχωρήσουν στο πρώτο έτος μαθημάτων πανεπιστημιακού επιπέδου. Η πιο πρόσφατη καινοτομία, το διετές AP Capstone Program, είναι μια ενδιαφέρουσα εξέλιξη. Είναι διεπιστημονικό, παγκόσμιο και περιλαμβάνει ομαδική έρευνα και ένα σεμινάριο, μαζί με μαθήματα που δίνουν τη βάση για την γνώση του αντικειμένου. Υπάρχουν διακριτές ομοιότητες με το πρόγραμμα IB, ενώ οι στόχοι μάθησης για τους μαθητές περιλαμβάνουν:
- Δημιουργική σκέψη για επίτευξη κατανόησης
- Ανεύρεση προβλημάτων και επίλυση προβλημάτων
- Συνεργασία για την επίλυση ενός προβλήματος
- Σύνθεση και δημιουργία διαθεματικών συνδέσεων
Ο ακρογωνιαίος λίθος του προγράμματος είναι ένα σεμινάριο διαρκείας ενός έτους, όπου οι μαθητές μπορούν να μιλήσουν για οποιοδήποτε θέμα επιλέξουν, ενώ εξετάζονται σε δεξιότητες όπως η ικανότητα να εργάζονται περισσότερο ομαδικά, παρά επί του περιεχομένου.
Το τρίτο μεγάλο διεθνές σύστημα είναι το πρόγραμμα του Κέμπριτζ Pre-U, που προέρχεται από το Ηνωμένο Βασίλειο και τώρα δραστηριοποιείται σε περίπου 130 χώρες. Σε συνδυασμό με τις απαιτήσεις του πρωτοβάθμιου επιπέδου (A-level), το πρόγραμμα εστιάζεται περισσότερο σε εξειδικευμένα θέματα εν αντιθέσει με τα άλλα δύο. Μεταξύ των στόχων είναι:
- Ενθάρρυνση της ανάπτυξης καλά ενημερωμένων ατόμων με ανοικτό και ανεξάρτητο πνεύμα
- Βοήθεια προς τους μαθητές να αποκτήσουν συγκεκριμένες δεξιότητες στην επίλυση προβλημάτων, κριτική σκέψη, δημιουργικότητα, ομαδικό πνεύμα, ανεξαρτησία μάθησης και αποδοτική επικοινωνία
- Προώθηση μιας διεθνούς προοπτικής και διαπολιτισμικής ευαισθητοποίησης
Τα τρία αυτά προγράμματα παρέχουν σαφείς ενδείξεις ότι οι ψυχικές ποιότητες ολοένα και περισσότερο αφομοιώνονται στην εκπαίδευση. Η παγκόσμια κινητικότητα των φοιτητών είναι πια γεγονός, καθώς θα συνεχίζει να αυξάνεται, επιτρέποντας ένα υψηλότερο επίπεδο συνειδητοποίησης της Ενότητας της ανθρωπότητας. Επίσης, πέρα από την ποικιλία των προσεγγίσεων στη μάθηση σε διάφορες χώρες, οι ακόλουθες τάσεις θα εξακολουθήσουν στο δευτεροβάθμιο σχολικό πρόγραμμα: η συνεργασία με τους άλλους, η διεπιστημονική μάθηση, η εξατομικευμένη μάθηση, η εστίαση στις δεξιότητες και όχι στο περιεχόμενο, η απομάκρυνση από την αποστήθιση, η επικέντρωση στην επίλυση προβλημάτων, η προώθηση της κατανόησης άλλων πολιτισμών και λαών και η έμφαση στις ορθές ανθρώπινες σχέσεις ("οι άλλοι μπορεί να έχουν δίκιο"), αξιολογήσεις βασισμένες στο αποτέλεσμα αντί σε εισηγήσεις. Ωστόσο, βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή του ταξιδιού.
Η Χίλαρυ, ο Μάικλ και ο Κλάρενς Χάρβευ (Hilary, Michael and Clarence Harvey), ως αντιπρόσωποι της Παγκόσμιας Υπηρεσίας Νέων και Επιχειρηματικότητας (World Youth Service and Enterprise – WYSE), μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους σχετικά με την ενδυνάμωση του ηγετικού πνεύματος σε νέους που επιθυμούν να προσφέρουν υπηρεσία σε άλλους. 
WYSE ΚΕΦΑΛΙΑ ΣΕ ΝΕΟΥΣ ΩΜΟΥΣ
Η Χίλαρυ σημείωσε ότι η WYSE International συστάθηκε για να αναδιαμορφώσει μερικούς από τους τρόπους της σχέσης μας με τους άλλους ως ανθρώπινα όντα, με ιδιαίτερη επικέντρωση στην υποστήριξη νέων ατόμων που αναδύονται ως ηγέτες παντού τον κόσμο. Η WYSE επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο αυτοί μπορούν να εκφράσουν την αίσθηση υπηρεσίας.
Το πλαίσιο της αντίληψής μας είναι πραγματικά παγκόσμιο. Αυτό που απασχολεί την WYSE είναι ότι η πολυπληθέστερη γενιά νέων ανθρώπων που υπήρξε ποτέ στον πλανήτη είναι η γενιά που ζει σήμερα. Πάνω από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού βρίσκεται σε ηλικία κάτω των 35, και το 90% αυτών των ανθρώπων διαβιούν σε αυτόν που αποκαλούμε αναπτυσσόμενο κόσμο. Ακόμη, μέσω της τεχνολογίας έχουμε μεγαλύτερη πρόσβαση σε εναλλακτικούς τρόπους θεώρησης του κόσμου, ενώ οι περισσότεροι από εμάς βρισκόμαστε σε κίνηση. Κινούμαστε προς την πόλη από μια πιο δημογραφικά αγροτική βάση. Αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση τον τρόπο που χρησιμοποιούμε τους πόρους. Όπως το έθεσε ο Ρατζές (Rajesh), ποια είναι η μορφή της κατανάλωσης; Αν ο καθένας επάνω στη Γη θέλει να ζήσει με τον τρόπο που συνηθίζουμε εδώ πέρα, θα χρειαστούν πόροι ισοδύναμοι με περισσότερους από 3 πλανήτες. Επιπλέον, αρχίζουμε να παίρνουμε μηνύματα από τον πλανήτη μας και, καθώς το κλίμα θερμαίνεται, θα πρέπει να αναρωτηθούμε αν υπάρχει καθαρό νερό και τροφή για όλους. Αυτό είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο μεγαλώνει περισσότερο από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού. Τέτοιου είδους ερωτήσεις απευθύνουμε στους ηγέτες που παρακολουθούν τα προγράμματά μας προκειμένου να καταπιαστούν με αυτά τα θέματα. Τους ζητούμε να ασχοληθούν με το ερώτημα, ποιος είναι ο ρόλος μας σε όλα αυτά; Ο Κόφι Ανάν δήλωσε: «Ο τρόπος με τον οποίο εκπαιδεύουμε την νεολαία και τους αυριανούς ηγέτες πρέπει κι αυτός να αλλάξει. Ας αδράξουμε την ευκαιρία να απελευθερώσουμε και να κινητοποιήσουμε τις διάνοιες, ώστε οι προκλήσεις αυτές να αντιμετωπιστούν με σθένος και σκοπό». Αυτό είναι κάτι που εμείς στην WYSE λαμβάνουμε πολύ σοβαρά υπ’ όψιν. Η βασική αποστολή μας είναι να υποστηρίξουμε τους αναδυόμενους ηγέτες για την παγκόσμια αλλαγή, έχοντας το όραμα ενός παγκόσμιου δικτύου από αναδυόμενους ηγέτες, που εμπνέονται και αισθάνονται την μεταξύ τους υποστήριξη και σύνδεση, προκειμένου να συμβάλουν θετικά στις κοινότητές τους.
Η WYSE εργάζεται κυρίως με νέους μεταξύ 18-35, και συνήθως έχουμε περίπου 30 συμμετέχοντες από έναν αριθμό περίπου 20 χωρών. Το θέμα της συγκέντρωσης μιας όσο το δυνατόν μεγαλύτερης ποικιλομορφίας είναι πραγματικά σημαντικό για εμάς. Εφαρμόζουμε, επίσης, ένα προηγμένο πρόγραμμα ηγεσίας, όπου το θέμα επικεντρώνεται κυρίως στην θέληση, και πώς οι άνθρωποι κινητοποιούν την αίσθηση της θέλησης, προκειμένου να μετατρέψουν σε δράση τα οράματά τους για τον κόσμο. Κάνουμε όλο αυτό το έργο αφιλοκερδώς και έχουμε επαγγελματίες και ειδικούς που έρχονται και δεν χρεώνουν για το χρόνο τους. Αυτό σημαίνει ότι είμαστε σε θέση να μειώσουμε σημαντικά το κόστος, ενώ προσφέρουμε, επιπλέον, οικονομικές ενισχύσεις και υποτροφίες. Για εμάς είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να παρέχουμε τέτοιου είδους υποστήριξη στους αναδυόμενους ηγέτες, οι οποίοι κανονικά δεν θα ήσαν σε θέση να έχουν πρόσβαση σε αυτό το είδος της εκπαίδευσης για ηγεσία.
Ο Μάικλ ανέφερε, ότι για τον ίδιο η WYSE έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, προκειμένου να προσδιορίσει σε ποιο τομέα θα μπορούσε να έχει την καλύτερη δυνατή επίδραση στον κόσμο. Επί του παρόντος εργάζεται σε μεγάλες πολυεθνικές επιχειρήσεις, ως μέρος μιας δεξαμενής σκέψης, με τον εκπεφρασμένο σκοπό να εμπνεύσει και να δώσει τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις να αναλάβουν ηγετικό ρόλο προς μια αειφόρα οικονομία. Οι επιχειρήσεις με τις οποίες συνεργάστηκε εργάζονται ενεργά με την πρόκληση, πώς να ενσωματώσουν βιώσιμες πρακτικές στα επιχειρηματικά τους μοντέλα. Πολλά έχουν ειπωθεί για τον ρόλο των νέων στην υποστήριξη αυτού του είδους των καινοτομιών και τον ρόλο που πρέπει να διαδραματίσουν ακόμη και στις μεγαλύτερες πολυεθνικές, που ορισμένες φορές είναι ιδιαίτερα στατικές και φαίνεται απίθανο να αλλάξουν τις μεθόδους τους. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες εταιρειών, όπως η Deloitte και η MacKenzie, ο βαθμός φιλοδοξίας αυτών των ατόμων να ηγηθούν είναι σαφής και οι προσδοκίες τους από τις επιχειρήσεις όπου εργάζονται είναι αρκετά υψηλές. Όσον αφορά την κοινωνική εταιρική ευθύνη, ο Μάικλ παρακολούθησε, στις αρχές αυτής της εβδομάδας μια εκδήλωση, όπου ένας από τους τέσσερις σημαντικότερους παρόχους ενέργειας παγκοσμίως αναφέρθηκε στο χρονικό διάστημα που θα χρειαστεί πρακτικά για τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Τον εντυπωσίασε τόσο η δύναμη των επιχειρημάτων τους όσο και ότι η πιθανότητα να συμβεί αυτό πραγματικά στο εσωτερικό της εταιρίας, οδηγείται από τους νεότερους ανθρώπους μέσα στον οργανισμό. Το όραμά του είναι, να μπορούν οι άνθρωποι και οι νεαρότεροι ενήλικες να λειτουργούν μέσα στα πλανητικά όρια και, ίσως το πιο σημαντικό, να μπορούμε εμείς ως άτομα να ευδοκιμούμε σε όλες τις πιθανές όψεις της ζωής μας, αλλά κυρίως μέσα από την καθημερινή εργασία μας και τις επιχειρήσεις στις οποίες απασχολούμαστε.
Ο Κλάρενς σημείωσε ότι μια νέα ιστορία αναδύεται, στης οποίας την δημιουργία λαμβάνουμε μέρος τόσο ατομικά όσο και ομαδικά. Μέρος αυτής της ιστορίας, όπως γνωρίζουμε, εμπεριέχει αρκετή βία, όπως αναφέρθηκε και από άλλους ομιλητές σήμερα. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη το γεγονός, ότι ο ρόλος των νέων ανθρώπων σε αυτόν τον μετασχηματισμό δεν είναι μόνο αγάπες και λουλούδια, κι όλα ωραία και καλά. Είμαστε μία ανθρωπότητα και αγωνιζόμαστε για το ποιός είναι ο ορθός τρόπος να βάλουμε σε εφαρμογή αυτά που θεωρούμε ιδανικά μας. Μιλάμε για πνευματικότητα και προσπαθούμε να την εφαρμόσουμε και, εντούτοις, η αντίληψη κάποιων ανθρώπων περί πνευματικότητας τους οδηγεί να ανατινάζονται και να παίρνουν και άλλους στο λαιμό τους. Το ζήτημα της υπεύθυνης δράσης είναι ένα ζήτημα με το οποίο αγωνίζονται τόσο οι νέοι όσο και οι πιο ηλικιωμένοι. Πώς μπορούμε να έχουμε κατά νου τον ρόλο των νέων στον τομέα του παγκόσμιου μετασχηματισμού; Μετασχηματισμού προς ποια κατεύθυνση ή τί άλλο; Η εικόνα που έχει ο Κλάρενς είναι εκείνη της μίας ανθρωπότητας η οποία οδηγείται προς όλα αυτά που εκτιμούμε: μερισμός, φροντίδα και ευγένεια, που συνοψίζονται στην έννοια του Μποντισάτβα, εκείνου του οποίου η καρδιά είναι ανοικτή και ο νους ανοικτός και φωτισμένος. Και αυτό δεν ισχύει για το μεμονωμένο άτομο, αλλά είναι αυτό για το οποίο η ανθρωπότητα προσπαθεί, πασχίζει και επεξεργάζεται Αυτό είναι εκείνο που τον τράβηξε στην WYSE, ως ένα πρακτικό παράδειγμα μιας ομάδας ανθρώπων που θεωρούν ότι αξίζει τον κόπο να καλλιεργηθούν στους νέους ανθρώπους αυτές οι ευγενέστερες πτυχές της ανθρωπιάς και της σημασίας της. Ο Κλάρενς έκλεισε, με το παράδειγμα δύο αδελφών, μελών της WYSE, οι οποίες, και οι δύο δικηγόροι, εκδίδουν ένα εικονογραφημένο περιοδικό με τίτλο Lawtoons, που υπό μορφή κόμιξ εξηγεί στα παιδιά τους νόμους με απλοποιημένο τρόπο, έτσι ώστε να αρχίσουν να κατανοούν τους νόμους που λειτουργούν στην χώρα τους, καθώς και τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτούς τους νόμους. Νέοι άνθρωποι που εκπαιδεύουν ακόμη νεώτερους ανθρώπους. Αυτού του είδους η ανατροφή των νεωτέρων αποτελεί μέρος αυτής της διαδικασίας.
Μετασχηματίζοντας δημιουργικά τη σύγκρουση
Ο Όλιβερ Ρίτσι Κάρλσον (Oliver Rizzi Carlson) περιέγραψε μια τεχνική για την επίλυση των συγκρούσεων με μη βίαιο τρόπο, η οποία σέβεται όλους τους συμμετέχοντες και την θεμελιώδη ιερότητα της ζωής.
ΜΙΑ ΙΕΡΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Ένας ορισμός της ιερότητας είναι «εκείνο που μας θεραπεύει την κάθε στιγμή», και ο Όλιβερ επεσήμανε ότι, οι εμπειρίες μας για το ιερό μπορεί μεν να είναι φευγαλέες, δυνητικά, όμως, υπάρχουν πάντοτε στη διάθεσή μας. Το πρόβλημα είναι, ότι, αντ’ αυτού, τα περισσότερα από τα κοινωνικά μας συστήματα αντιπροσωπεύουν την ιδέα της χωριστικότητας, η οποία συχνά αποτελεί μια ισχυρή πηγή πόνου. Η πρόκληση έγκειται στην ανάπτυξη της συνείδησής μας προς μια ολοκληρωμένη κοσμοαντίληψη, μέχρι να είμαστε σε θέση να δημιουργήσουμε συστήματα που δεν προκαλούν πόνο.
Ένας τομέας, όπου αυτή η επίτευξη έχει ιδιαίτερη σημασία, είναι στο πεδίο των συστημάτων για τον μετασχηματισμό των συγκρούσεων. Όπου υπάρχουν σήμερα τα συστήματα αυτά, συχνά αφορούν δομές ελεγχόμενες από το κράτος, σε εθνικό επίπεδο, ενώ εφαρμόζουν νόμους και κανόνες με μεθόδους εξαναγκασμού και με μια οπτική σφάλματος και ενοχής, καλού και κακού, κ.λπ. Όλα αυτά δημιουργούν μια πραγματική διαμάχη, άκρως οδυνηρή για κάθε εμπλεκόμενο.
Η αναγνώριση της βίαιης φύσης αυτών των δομών είναι συχνά δύσκολη (αναφερόμαστε σε πολιτιστική βία), δεδομένου ότι βρίσκονται επί μακρόν σε χρήση. Η αλήθεια είναι ότι μπορεί να έχουν κάποια χρησιμότητα, ωστόσο όλο και περισσότερο διαπιστώνουμε τα όριά τους. Κατάλληλη λέξη είναι η «βία», επειδή αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε τον τρόπο με τον οποίο αυτές οι δομές παραβιάζουν τη ζωή. Έννοιες που δεν παραβιάζουν, αλλά σέβονται και επιτρέπουν την ζωή (που σημαίνει, δημιουργούν χώρο για εκείνο που αναδύεται) μπορούν να βρεθούν στην φυσική καλλιέργεια (Permaculture), την εναλλακτική εκπαίδευση, τα νέα οικονομικά μοντέλα και την κβαντική επιστήμη, μεταξύ άλλων. Σε αυτά, βλέπουμε αλληλεξάρτηση, ρευστότητα, αυτονομία, ποικιλομορφία, την σχετικότητα των ορίων, αλλαγή, αποκέντρωση, τον μερισμό των πόρων και της ενέργειας, τον νόμο της ήσσονος προσπάθειας, κ.λπ.
Οι πτυχές αυτές κοινό τους στοιχείο έχουν την ιδέα της (ανα)δημιουργίας διαπροσωπικών, ενδοπροσωπικών και κοινωνικών σχέσεων, καθότι αποτελούν τη βάση ενός διαφορετικού οράματος για την ειρήνη. Η ειρήνη δεν αφορά πλέον έλεγχο της συμπεριφοράς (αυτό που αποκαλούμε «τάξη» και «ασφάλεια»), αλλά μια σχέση που μας επιτρέπει να διατηρηθεί ο δεσμός ανάμεσα σε εμάς και τη ζωή, εκείνο που μας κινεί. Ουσιαστικά, η ζωή είναι κίνηση. Ο διάλογος είναι η ίδια αυτή κίνηση, που εκφράζει την εγωικότητα, καθώς σέβεται τον άλλον, έχοντας σαν σημείο εκκίνησης και δημιουργώντας μια μεγαλύτερη σύνδεση και ενότητα. Ως παράδειγμα, ας σταθούμε στους «Επανορθωτικούς Κύκλους» που ιδρύθηκαν στη Βραζιλία.
Οι επανορθωτικοί κύκλοι είναι μέρος ενός οράματος για τις ανθρώπινες σχέσεις, όπου οι συγκρούσεις θεωρούνται ως αναπόφευκτες, ακόμα και ως οχήματα ζωής, αφού η προέλευσή τους πηγάζει από τις σχέσεις. Οι πλευρές της σύγκρουσης δεν είναι δύο, αλλά πάντοτε τρεις: ο φορέας, ο αποδέκτης της πράξης και η κοινότητα που επηρεάζεται από τις σχέσεις των φορέων της σύγκρουσης.
Οι επανορθωτικοί κύκλοι δημιουργούν έτσι μια δομή υποστήριξης που κτίζει συνδέσεις σε κάθε βήμα της διαδικασίας. Η διαδικασία ολοκληρώνεται μέσα στον κύκλο, όπου όλοι οι εμπλεκόμενοι μπορούν να ακούσουν ο ένας τον άλλο και να ακουστούν. Έτσι, δίνουμε στους εαυτούς μας χώρο, όπου το μήνυμα που μεταφέρεται στις επώδυνες, ορισμένες φορές, εκφράσεις μας μπορεί πιο εύκολα να ακουστεί, καθιστώντας την ίδια στιγμή την οποιαδήποτε βία περιττή.
Η δημιουργία ενός κύκλου αποκατάστασης βασίζεται πρώτα απ’ όλα στη συμφωνία μιας ομάδας ατόμων. Τίποτε δεν είναι αναγκαστικό και όλοι οι συμμετέχοντες συμφωνούν επί της αρχής ότι οι σχέσεις τους είναι σημαντικές πέρα από τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζουν. Αναγνωρίζεται, ως εκ τούτου, μια αλληλεξάρτηση μεταξύ του καθενός και όλων. Και, αναγνωρίζεται, επίσης, ότι οι συγκρούσεις είναι φυσιολογικές.
Δεν υπάρχει ιεραρχία στην δημιουργία αυτών των κύκλων και αυτή η κατανομή της εξουσίας εκφράζεται στο δεύτερο στοιχείο του συστήματος: οι συμφωνίες που αφορούν τη λειτουργία του είναι προσβάσιμες ανά πάσα στιγμή από όλα τα μέλη τους.
Το τρίτο στοιχείο είναι ο μηχανισμός ενεργοποίησης του κύκλου, ο οποίος έχει τον σκοπό της κοινοποίησης μιας υπάρχουσας σύγκρουσης. Αυτό είναι κάτι, που καθορίζεται, επίσης, από όλα τα μέλη. Θα πρέπει, επομένως, να είναι ένας προσιτός και πρακτικός μηχανισμός, με την δυνατότητα διαφορετικών τρόπων ενημέρωσης ως προς την ύπαρξη μιας σύγκρουσης. Είναι σημαντικό να κάνουμε εύκολο το πρώτο βήμα, τις στιγμές εκείνες, που το βάρος μιας σύγκρουσης δυσκολεύει τα πάντα, προκειμένου να επιτευχθεί εξ αρχής μια σύνδεση.
Το τέταρτο στοιχείο αφορά την ανάπτυξη του κύκλου των διαμεσολαβητών, οι οποίοι αποτελούν μέρος της υπάρχουσας κοινότητας. Τα μέλη αυτής της ομάδας προσφέρονται σε υπηρεσία προς την κοινότητα και ανταποκρίνονται όταν κάποιος θέτει σε λειτουργία το σύστημα. Ας προστεθεί εδώ, ότι η εκπαίδευση και η ανάπτυξη των διαμεσολαβητών εξελίσσονται μέσα στο ίδιο το σύστημα αποκατάστασης. Έτσι, όταν κάποιος κοινοποιεί την ύπαρξη μιας σύγκρουσης, το πρώτο βήμα είναι η δημιουργία ενός προ-κύκλου.
Σε έναν προ-κύκλο, οι διαμεσολαβητές αναγνωρίζουν την αλληλεξάρτηση, και επιτρέπουν αυτό που εκμυστηρεύεται το άλλο άτομο να τους αγγίξει. Επιδιώκουν να ανακαλύψουν τί θα χρειαζόταν για τον κύκλο της αποκατάστασης. Τέλος, επιβεβαιώνουν την ηθελημένη πρόθεση του ατόμου να ακολουθήσει τη διαδικασία. Μεταγενέστεροι προ-κύκλοι με τα πρόσωπα που έχουν αναφερθεί από τον αρχικό κύκλο λαμβάνουν χώρα με τον ίδιο τρόπο, με μερισμό αρμοδιοτήτων και ακολουθώντας τις συνδέσεις που γίνονται ορατές. Η σύνδεση της εμπειρίας του ενός με τον άλλον μας επιτρέπει να αναγνωρίσουμε την αξία κάθε εμπειρίας και να γίνουμε αν όχι αμερόληπτοι, τουλάχιστον πολυ-δεκτικοί.
Το πέμπτο στοιχείο ενός συστήματος αποκατάστασης καθίσταται εξίσου σημαντικό κατά τη διάρκεια του κύκλου: ένας φυσικός χώρος, όπου το υλικό περιβάλλον διευκολύνει τη σύνδεση, χωρίς την παρουσία ενοχλήσεων και θορύβου, παρέχοντας άνεση και ευκολία πρόσβασης, αλλά και μέσω της συμβολικής σημασίας που μπορεί να έχει για την κοινότητα.
Ο στόχος του κύκλου, που αποτελείται από μια συνάντηση μεταξύ όλων των εμπλεκομένων, είναι να αποκατασταθεί η σχέση μεταξύ των ανθρώπων μέσα από βαθιά ακρόαση και χωρίς απαραίτητη κατάληξη σε κάποιο προκαθορισμένο σημείο. Ο ρόλος του διαμεσολαβητή ή των διαμεσολαβητών είναι απλά να παρέχουν την απαραίτητη υποστήριξη, ώστε να δημιουργηθεί αυτή η σύνδεση. Η απουσία κανόνων, η παρέμβαση του διαμεσολαβητή/τών μόνο εφόσον αυτό είναι αναγκαίο για μια βαθύτερη ακρόαση και ο σκόπιμος περιορισμός των τρόπων παρέμβασής τους, αναγνωρίζει την ζωντάνια και την ομαδικότητα της συνείδησης. Αυτή η αποκέντρωση συμβάλλει, ως εκ τούτου, όχι μόνο σε μια διαδικασία εμπλουτισμένη από την πολυμορφία των συνεισφορών αλλά και στην διάρκεια των αποτελεσμάτων. Ακολουθούν μετέπειτα κύκλοι παρακολούθησης των συμφωνιών που διημείφθησαν κατά τη διάρκεια ενός κύκλου, για να διαπιστωθεί κατά πόσον επετεύχθησαν οι στόχοι τους.
Ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να φαίνεται άκρως ιδεαλιστικό, προκύπτει, ωστόσο, μέσα από την εμπειρία που ανακαλύφθηκε από αυτή την προσέγγιση και τις αρχές της. Αποδείχτηκε, μάλιστα, ότι λειτούργησαν αποτελεσματικά, ενώ διαρκώς προκύπτουν νέες ανακαλύψεις. Τέλος, τίθεται το ερώτημα για αυτό που νομίζουμε ότι είναι δυνατόν, και αυτό αφορά το όραμά μας για τον κόσμο. Αναζητώντας εκείνο, το οποίο είμαστε πεπεισμένοι ότι υπάρχει, ανακαλύπτουμε και πάλι την ιερή δομή της ζωής, προκειμένου να δημιουργήσουμε έναν κόσμο ειρήνης.
Σύνθεση - Μια Κοινότητα Υπηρεσίας
Ο Μάρτιν Πινγκ (Martin Ping) του Συλλόγου Hawthorne Valley μοιράστηκε τις εμπειρίες του από το έργο σε μία κοινότητα με μακρόχρονη ύπαρξη, εμπνεόμενο από το έργο του Ρούντολφ Στάινερ σχετικά με την γεωργία, την εκπαίδευση και τις τέχνες, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο η διαχείριση συγκρούσεων («ζώνες έντασης») οδηγεί σε δημιουργική υπηρεσία.
ΕΔΑΦΟΣ, ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ: ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΓΑΠΗΣ ΣΕ ΤΡΕΙΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ
Ο Μάρτιν ξεκίνησε λέγοντας ότι το σπίτι του είναι στο μικρό χωριουδάκι Harlemville της Νέας Υόρκης, το οποίο έχει περισσότερες αγελάδες παρά ανθρώπους. Επεσήμανε, πως οι φαινομενικές πολικότητες που διαπιστώνουμε στους εαυτούς μας σε καθημερινή βάση πραγματικά ορίζουν το τί σημαίνει να είναι κάποιος άνθρωπος. Στέκουμε σε δύο μέρη ταυτόχρονα, προσπαθώντας να εναρμονίσουμε αυτό που μερικές φορές είναι μια τεταμένη ζώνη μεταξύ ενός φυσικού όντος, ενσαρκωμένου στην ύλη, και ενός πνευματικού όντος με ένα σκοπό πάνω στη γη. Καλό είναι να διατηρούμε αυτή την αίσθηση της διπλής όψης της ύπαρξής μας ως προοπτική, καθώς αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις των παγκόσμιων γεγονότων όσο και τις προκλήσεις στην καθημερινή εργασία του βίου μας.
Ο Σύλλογος Hawthorne Valley είναι μια βιοδυναμική φάρμα 1600 στρεμμάτων με αγελάδες γαλακτοπαραγωγής. Υπάρχει ένα κέντρο μεταποίησης γαλακτοκομικών προϊόντων, αρτοποιείο και κελάρι για λάχανο τουρσί (sauerkraut) και ένα πλήρες κατάστημα. Στο αγρόκτημα υπάρχει νηπιαγωγείο και ολοτάξιο σχολείο, της μεθόδου Waldorf School, καθώς και ένα αγροτο-οικολογικό ερευνητικό κέντρο, το Farmscape, ένα Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών, ένας θεατρικός θίασος και άλλα προγράμματα. Εκτός από το σχολείο, περίπου 30 ακόμη παιδιά επισκέπτονται την φάρμα κάθε εβδομάδα από το 1972, συχνά από προβληματικά αστικά περιβάλλοντα. Έρχονται την Δευτέρα και διαμένουν στο κεντρικό κτίριο του αγροκτήματος μέχρι την Παρασκευή προτού επιστρέψουν στα σπίτια τους στην πόλη. Κατά τη διάρκεια των ετών περίπου 25.000 παιδιά έχουν ζήσει στο οίκημα. Υπάρχει επίσης ένα πρόγραμμα κατάρτισης αγροτών, με 10 μαθητευομένους στο αγρόκτημα κάθε χρόνο. Το πρόγραμμα Απαρχές Αγροκτήματος (Farm Beginnings) προσφέρει μαθήματα σε αγρότες και υποψήφιους αγρότες σε όλη την κοιλάδα Χάντσον και το USDA μόλις απένειμε στο Hawthorne Valley επιχορήγηση 700.000 δολαρίων για να βοηθήσει πρόσφατα αποφυλακισμένους, βετεράνους που επιστρέφουν και μετανάστες.
Περίπου 200 άνθρωποι εργάζονται στο Hawthorne Valley και, με την ενσωμάτωση όλων αυτών των δραστηριοτήτων, ο στόχος είναι να βρούμε δρόμους για την ανανέωση της κοινωνίας και του πολιτισμού. Είναι ένας ευγενής στόχος, όχι λιγότερο ευγενής από την ανοικοδόμηση του ιερού της ανθρώπινης διαβίωσης. Βασικά, είναι το ίδιο πράγμα.
Υπάρχουν πολλά να γίνουν στην αγροτική παραγωγή του Hawthorne Valley και δεν είναι ένας εύκολος τρόπος για να κερδίσει κανείς τα προς το ζην, ειδικά σε μια μικρή κλίμακα. Όταν, μάλιστα, συνδυάζονται η γεωργία, η διάθεση και η λιανική πώληση των προϊόντων μας, η εκπαίδευση των παιδιών, η επιστημονική και πολιτιστική έρευνα, τα πάντα γίνονται λίγο πιο δύσκολα. Αναπτύσσεται ένα νέο είδος κοινωνικής δυναμικής. Δουλεύουμε μέσα σε μια ζώνη έντασης, κι αυτό που απαιτείται συνεχώς είναι να μαθαίνουμε νέους τρόπους για το πώς να ανταπεξερχόμαστε, έτσι ώστε να μην τρελαίνει ο ένας τον άλλο ή και να τα παρατάμε, εγκαταλείποντας και βάζοντάς το στα πόδια. Με την πάροδο των ετών έχω φτάσει στο σημείο να εκτιμώ τον τρόπο με τον οποίο όλοι αυτοί οι δημιουργικοί χυμοί συμβάλουν μέσα σε αυτή την ζώνη έντασης. Όσο περισσότερο μπορείτε να παραμείνετε σε αυτήν, τόσο πιο πολλούς νέους τρόπους επίλυσης των προβλημάτων μπορείτε να βρείτε, τρόπους καινούργιους για να κάνουμε πράγματα. Η συνεργασία είναι η μόνη με την οποία θα λυθούν τα καθημερινά προβλήματα. Ζούμε σε εποχές αντικοινωνικές, με δυνάμεις που καθιστούν πραγματικά δύσκολη την συνεργασία για τους ανθρώπους, ώστε να οικοδομηθεί αυτό το ιερό της ανθρώπινης διαβίωσης. Ο,τιδήποτε μας δίνει ώθηση ή μας παρέχει τον τρόπο ανάπτυξης για αυτές τις κοινωνικές δυναμικές είναι καλοδεχούμενο. Μέσα στα τελευταία 43 χρόνια το Hawthorne Valley λειτουργεί σαν ένας μικρόκοσμος του όλου συστήματος, μαθαίνοντας να συνεργάζεται και να λειτουργεί όπως ένας οργανισμός.
Πάρτε, για παράδειγμα το πρόγραμμα Farmscape Ecology, το οποίο, με ορθολογικό επιστημονικό τρόπο, διερευνά τα συστήματα που ήδη υπάρχουν στη γη, αυτά που ήδη ζουν εκεί και τις σχέσεις που υπάρχουν, κάτι που χρειάζεται να γνωρίζουμε πριν από την έναρξη οποιασδήποτε αγροτικής καλλιέργειας. Με αυτή την κατανόηση μπορούμε στη συνέχεια να εργαστούμε με ένα συνεργατικό, αρμονικό τρόπο με το φυσικό περιβάλλον. Υπάρχουν στο προσωπικό του Προγράμματος, ένας βιολόγος, ένας βοτανολόγος, ένας ανθρωπολόγος και ένας τεχνικός, όλοι τους μέλη πλήρους απασχόλησης, που λειτουργούν ως ερευνητές και σύμβουλοι όχι μόνο στο αγρόκτημα Hawthorne Valley αλλά και σε ολόκληρη την κομητεία της Κολούμπια και τώρα λίγο πιο πάνω-κάτω στην κοιλάδα του Χάντσον.
Ένα άλλο παράδειγμα των προσπαθειών μας για συνεργασία με το φυσικό περιβάλλον βρίσκεται στην πρακτική της βιο-δυναμικής, η οποία αντιμετωπίζει το αγρόκτημα ως ένα ζωντανό οργανισμό και φροντίζει να μην εξωθήσει τη γη, τα ζώα ή τους ανθρώπους εκτός ισορροπίας. Το έδαφος είναι ένα κεντρικό ζήτημα, καθώς αποβλέπουμε στην ανάπτυξη της γονιμότητας του εδάφους, κι αυτό που κάνουμε στην πραγματικότητα είναι ότι βελτιώνουμε το χώμα στο οποίο στην συνέχεια μεγαλώνει η τροφή μας. Μετά απ’ όλα αυτά, θα πρέπει να εξασφαλίσουμε τουλάχιστον ένα λογικό επίπεδο διαβίωσης. Αυτό επιτυγχάνεται προσθέτοντας αξία στα τρόφιμα που παράγονται άμεσα στην φάρμα και διοχετεύονται κατευθείαν στους πελάτες μας στις δικές μας πράσινες αγορές και τα καταστήματα. Υπάρχει ένα εκπαιδευτικό κομμάτι σε αυτή την διαδικασία της διάθεσης, όπου πρόθεσή μας είναι να βοηθήσουμε τους πελάτες μας να γίνουν ενσυνείδητοι συμ-παραγωγοί. Πρόκειται για ένα ολόκληρο οικονομικό σύστημα, το οποίο δημιουργούμε.
Πώς, λοιπόν, προέκυψαν όλα αυτά; Η αρχική παρόρμηση της ίδρυσης είναι το κλειδί. Στη συνέχεια, η επιλογή της περιοχής μετράει πραγματικά, οι άνθρωποι έχουν πραγματικά σημασία και ο χρόνος έχει, επίσης, πραγματική σημασία. Σκεφτείτε τί είναι το σήμερα, και ότι όλα αυτά συμβαίνουν μέσα σε μία ημέρα. Στη συνέχεια, αναλογιστείτε όλες τις ημέρες που έχουν περάσει από την 30η Ιουλίου 1972, όταν η φάρμα αγοράστηκε – είναι περίπου 15.000 ημέρες. Φανταστείτε όλο αυτό το διάστημα, τις χιλιάδες των ανθρώπων, τις καταπληκτικές σχέσεις που έχουν διοχετευθεί στην δημιουργία μιας τέτοιας τοποθεσίας.
Ένας από τους ιδρυτές μας ήταν ο Κάρλ Έγκε (Karl Ege), ο τελευταίος δάσκαλος που εκπαιδεύτηκε από τον Ρούντολφ Στάινερ στην Στουτγάρδη. Ο Στάινερ του είχε πει ότι, αν γινόταν να σχεδιάσει τα σχολεία και την εκπαίδευση εξ αρχής, θα μπορούσε να στρέψει το πηδάλιο κατά 180 μοίρες προς την πρακτική και την εκγύμναση της θέλησης. Αυτή η παρόρμηση για εκγύμναση της τόσο μυστηριώδους ποιότητας της θέλησης ήταν εκείνη που τέθηκε στο επίκεντρο του οράματος της Hawthorne Valley – η σύνδεση της εκπαίδευσης και της γεωργίας. Ιδού και μια τελευταία σκέψη του Καρλ, η οποία παραμένει σήμερα τόσο επίκαιρη όσο στις αρχές της δεκαετίας του 1970:
«Διότι, σήμερα, κάτι εντελώς νέο προσπαθεί να αναπτυχθεί. Τί είναι αυτό; Είναι η κοινωνική δομή της επερχόμενης εποχής. Πρέπει να διαμορφωθεί μέσα από την επίγνωση των πνευματικών παρωθήσεων που τώρα αναδύονται. Να σκεφτούμε αυτήν την εξέλιξη εμείς οι ίδιοι, δεν γίνεται. Το μόνο που μπορούμε είναι να θεωρήσουμε τους εαυτούς μας ως υπηρέτες των δυνάμεων αυτών, που επιζητούν να βρουν το δρόμο τους μέσα την ανθρωπότητα».
Karl Ege, Μια Προφανής Ανάγκη των Καιρών μας.
Εν κατακλείδι, η σκέψη του Καρλ Έγκε εκφράζει εξαιρετικά την ιδέα της ανοικοδόμησης του ιερού της ανθρώπινης διαβίωσης και μας καλεί όλους να εφαρμόσουμε το πύρινο Πνεύμα της Σχέσης στην κατάρριψη των μεταξύ μας εμποδίων, ώστε να μπορέσουμε να υπηρετήσουμε το σύνολο με καλή θέληση προς όλους.
Παρουσιαστές:
Η Sarida Μπράουν, διεθνώς επικεφαλής του Σουφικού Τάγματος Θεραπείας - Sufi Healing Order είναι ιδρύτρια και εκδότρια του θεραπευτικού περιοδικού Caduceus επί 20 χρόνια.
Ο Αιδεσιμότατος Tom Ravetz είναι ιερέας της Χριστιανικής Κοινότητας - Christian Community – ονομασία εμπνευσμένη από τον Ρούντολφ Στάινερ.
Ο Thomas Bohrn εργάζεται στον τομέα της τηλεϊατρικής, με συγκεκριμένη ειδίκευση στην έγκαιρη ανίχνευση επιλεγμένων παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου που σχετίζονται κυρίως με την ποιότητα της ροής του αίματος σε διάφορα μέρη του φυσικού μας σώματος.
Ο Daniel Hersheson είναι μέλος της διοίκησης της Ελβετικής θυγατρικής μιας παγκόσμιας εταιρείας πληροφορικής και Οικονομικός Διευθυντής (CFO) της εταιρείας.
Ο Rajesh Makwana είναι ο εκτελεστικός διευθυντής του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Μοιραστείτε τους Παγκόσμιους Πόρους - Share The World’s Resources ο οποίος αγωνίζεται για μια πιο δίκαιη κατανομή του πλούτου, της εξουσίας και των πόρων εντός και μεταξύ των εθνών.
Η Jimena Leiva Roesch συμμετείχε ενεργά στις διαπραγματεύσεις για τη σύνταξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης ως Σύμβουλος με τη Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Γουατεμάλας στα Ηνωμένα Έθνη. Η Jimena τώρα εργάζεται ως πολιτικός αναλυτής στο Διεθνές Ινστιτούτο Ειρήνης - International Peace Institute.
Η Judit Hegedus είναι Εκτελεστική Διευθύντρια του College Board International, βοηθώντας τους φοιτητές από τις ΗΠΑ και όλο τον κόσμο για να παρακολουθήσουν τα πανεπιστήμια εδώ (στο Ηνωμένο Βασίλειο) και στο εξωτερικό.
Η Hilary Harvey είναι σύμβουλος ανάπτυξης ηγεσίας και εκτελεστικό στέλεχος. Ο Michael Harvey είναι σύμβουλος σε μια δεξαμενή σκέψης και σε εταιρεία στρατηγικής συμβουλευτικής, που συνεργάζεται με τις επιχειρήσεις για να επιταχύνουν την ηγεσία στο θέμα της βιωσιμότητας. Ο Clarence Harvey ήταν υποδιευθυντής σε ένα σχολείο Στάινερ και έχει διοργανώσει εκδηλώσεις για την εκπαίδευση σε ψυχική βάση από τα τέλη της δεκαετίας του 1990. Και οι τρεις συνδέονται με την WYSE (Παγκόσμια Υπηρεσία Νέων & Επιχειρηματικότητας - World Youth Service & Enterprise International).
Ο Oliver Rizzi Carlson εκδίδει το ενημερωτικό δελτίο της Παγκόσμιας Εκστρατείας για την Εκπαίδευση στην Ειρήνη - Global Campaign for Peace Education. Διοργανώνει πεδία μάθησης για νέους σχετικά με τον πολιτισμό της ειρήνης, τόσο στο σχολείο όσο και πέραν αυτού.
Ο Martin Ping είναι Διευθύνων Σύμβουλος της Hawthorne Valley Association.
