Waarom de wil in deze tijd van belang is.

Wij leven in een tijd waarin de visie van eenheid in het bewustzijn sijpelt en allerlei gevestigde structuren van denken, waarnemen en handelen beroert. Als soort beginnen we, misschien voor de eerste maal in een collectief gevoel, zorg te dragen voor het welzijn van het geheel, vaststellend dat het welzijn van het individu in elk systeem afhangt van het welzijn van de omgeving waarin het is ingebed. Er zijn enorme uitdagingen om onze visie te verheffen teneinde de structuren van synthese en orde te zien in het hele systeem. Maar we zijn op weg, ons bewust van de noodzaak om de krachten van onderlinge afhankelijkheid en de primaire rol van verhoudingen tussen verschillende eenheden in elk systeem waar te nemen.

Dit veroorzaakt onvermijdelijk spanningen. Gevestigde gewoonten van scheidend denken ( ingeworteld in ieder van ons en overheersend in moderne culturen) komen in wrijving met de nieuwe gevoeligheid voor integriteit en het welzijn van het geheel. Deze spanningen zijn het meest duidelijk in actuele kwesties zoals : klimaatverandering; concurrentie om de beschikbare waterbronnen; sociale en economische ongelijkheid; fundamentalistische en inclusieve integrale benadering van religie, economie, politiek en ga zo maar door. Ze bestaan ook in ons wanneer we ons steeds meer bewust worden van de eenheid van ons eigen wezen met zijn dimensies van geest, ziel en lichaam (subtiel en fysiek).

Het is geen toeval dat juist op het moment in de geschiedenis wanneer de visie van eenheid binnen dringt in het intelligente denken van vrouwen en mannen uit het hele spectrum van diverse culturen, beroepen, kunst en wetenschappen, er een parallelle nagenoeg instinctieve bewustwording aanwezig is als gevolg van historische ingewortelde gewoonten van competitie en afscheiding, waardoor de mensheid een bedreigde soort geworden is. Dreigend gevaar leidt tot concentratie van gedachten.

Vooral in deze situatie is het noodzakelijk om de rol van de wil te observeren op alle niveaus van verhoudingen, tussen de visie van eenheid en onszelf. Hoe vaak horen we de kreet dat er een gebrek aan politieke wil is in de wereld en in onze landen? Het is een oproep die beantwoord moet worden en beantwoord wordt. Wij, miljoenen mensen, worden opgeroepen om uitdrukking te geven aan de visie van eenheid door middel van een dynamische wil: in ons leven, in onze groep, onze beroepen, gemeenten, scholen en universiteiten, en in onze diepzinnige gelovige en geestelijke kringen.

Ieder van ons die diep geraakt is door de het gevoel dat wij een deel van het groter geheel zijn, heeft geen andere keuze dan zich te ontwikkelen, in kleine menselijke handelingen, tot eenheden van liefdevolle wil, vol activiteit, trachtend om structuren van synthese en eenheid te creëren in elk aspect van ons leven. De toekomst hangt af van onze bereidheid om de gelegenheden van onze tijd te benaderen met een zekere doelgerichtheid. Dit kan een nogal vaag doel geweest zijn toen we begonnen maar het is belangrijk om zich voor te stellen hoe het, door tijd en ervaring, een onwankelbaar centrum van ons wezen wordt, stevig als een rots. Als dit te ‘majestueus’ of ‘groots’ of ‘nobel’ klinkt, moeten we niet vergeten dat het bij de wil gaat over de intentie die we aanwenden om kleine stapjes te nemen in het uitdrukken van de betekenis van eenheid in ons leven, onze beroepen, en onze gebieden van onze passies en interesses. Terwijl wij waarnemen en zorgen dragen voor de vorderingen die we boeken in de richting van een re-oriëntatie van onze levens en onze maatschappij, als reactie op de visie van eenheid, komen doorheen de tijd modellen tevoorschijn door stil doorzettingsvermogen.

In het midden van de vorige eeuw, kort na de vorming van de Verenigde Naties, sprak de visionaire secretaris-generaal van de organisatie, Dag Hammarskjöld, over het Taoïstisch inzicht dat de wereld niet kan worden vormgegeven door de wil en het doel van de mens want de wereld is een spiritueel wezen. Niemand, aldus Hammarskjold, kan met zekerheid voorspellen wat zal voortkomen uit het geven en nemen van de krachten, aan het werk in elk tijdperk. We kunnen de wereld niet kneden als eigenaars van een materieel ding. …Maar, voegde hij eraan toe, we kunnen van binnen uit de ontwikkeling van de wereld als een spiritueel wezen beïnvloeden. Dit brengt ons naar de centrale rol van de wil in onze tijd. De inspanningen om de wereld vorm te geven, alsof het een materieel ding is, dat beheerst en overheerst moet worden, is wat geleid heeft naar de veelvuldige milieuproblemen waar we voor staan. Mede naar aanleiding van deze problemen is er nu een groeiend bewustzijn van de spirituele wil, met aandacht voor de geest van eenheid en zoekend naar handelingen die de bezorgdheid reflecteren voor het welzijn van het geheel. Voor Hammarskjöld betekent dit: Als individuen en groepen kunnen we onze invloed inzetten, ons begrip en onze bekwaamheid, ten nutte van wat we geloven wat juist en waar is. Wij kunnen helpen in de beweging naar de richting van die doelen die ons leven inspireren en die worden gedeeld door alle mensen van goede wil- in termen die zeer dicht aanleunen bij het Handvest van de Verenigde Naties- vrede en vrijheid voor iedereen, in een wereld van gelijke rechten voor iedereen. [Dag Hammarskjold, To Speak for the World : Speeches and Statements. Stockholm, Atlantis, 2005, pp. 145-6]

Nieuwe inzichten in de aard van het hele milieu waarin we leven, bewegen en bestaan (de fysieke omgeving, het milieu van mensen, dieren en planten, alsmede de spirituele omgeving) roepen ons op om lief te hebben…doelbewust. Zij roepen ons op tot een wil tot liefhebben – een wil die ons begeleidt om te ontdekken hoe we onbaatzuchtig kunnen liefhebben en hoe we kunnen groeien in ons vermogen van transparante liefde, zonder verwachtingen. Verzet tegen deze oproep komt van aspecten van eigenbelang en zelf-absorptie, welk een deel zijn van onze menselijke natuur. En het komt ook van de stemmen van diegenen die verbeten weigeren in te zien dat de werkelijkheid van eenheid diepgaande veranderingen vraagt in ons begrip van onszelf en in de manier waarop we leven, van onze reactie op klimaatverandering en het gebruik van energie, tot onze ongedisciplineerde gehoorzaamheid aan de manipulatie van het competitieve marktmechanisme in de economie. Het zijn deze krachten van verzet (zowel binnen als buiten) die er ons toe brengen om te putten uit de verborgen diepten van de wil, die boven ons begrip gaan, tot in de gebieden van geloof, genade en de zin van een Hogere Wil. Want de wereld is een spiritueel wezen.

Twee kwaliteiten aan de zijde van bewustzijn en bestaan hebben centraal gestaan in ons begrip van de menselijke ontwikkeling en ons begrip van het goddelijke: het licht van kennis en de uitstraling van liefde en wijsheid. Men zou kunnen aanvoeren dat de menselijke meditatie over deze beginselen (doorheen de tijd en overheen alle geloofsovertuigingen en tradities) de voorwaarden gecreëerd heeft waardoor de openbaring van eenheid nu mogelijk is geworden. Vandaag de dag is het de derde eigenschap van goddelijkheid, de wil, die van primair belang wordt om adequaat te reageren op de uitdagingen van de visie van eenheid en op de beschadigde ecosystemen, veroorzaakt door onze oude gewoonten van afscheiding.

Talloze acties door de wil, met name in zijn hogere dimensie ( de transpersoonlijke wil, de wil tot liefhebben, de goede wil, de wil om schijnbare tegenstellingen te harmoniëren en de wil tot handelen voor het welzijn van het geheel), zijn in deze tijd vereist als antwoord op de crisis waar we mee geconfronteerd worden. Dit is niet de ene of andere oproep tot koele discipline. Het is een oproep tot een herwaardering van de wil, in het bijzonder in zijn meer verfijnde uitdrukkingen. Het planetaire leven waarvan we deel uitmaken etaleert modellen van orde, harmony, schoonheid, weldadigheid, verhevenheid en vreugde. Wanneer we voor het eerst de vage contouren van de grootsheid van het geheel aanvoelen, is er een ontwakende wil om beter te begrijpen en duidelijker te zien en om het beleven ervan vollediger te ervaren, net zoals een ontwakende wil om in zekere mate te leven in juiste verhouding met de geopenbaarde vreugde, harmonie en schoonheid. De wil leidt tot actie, actie om onze intuïtie te wekken en te verruimen net zoals ons wetenschappelijk begrip van eenheid, en actie om onszelf, onze maatschappij aan te zetten tot juiste verhoudingen met de visie van eenheid.

Het is tijd om de Will in het Licht te houden.

In het verleden werd de wil vaak begrepen in termen van ‘gij zult niet’ en van macht over de anderen , de bovenlip stijf houdend in het aangezicht van moeilijkheden, onderdrukkend wat onaangenaam was of niet begrepen werd. We weten dat repressie niet werkt en dat proberen om te strijden, zonder de kwesties aan te pakken die zich voordoen, of zonder in vraag te stellen wat we aan het doen zijn, enkel nieuwe problemen stelt voor de toekomst. Vaker wel dan niet zijn problemen en vraagstukken een signaal dat iets moet worden aangepakt, iets dat zich niet op één lijn bevindt. De verheven wil houdt zich bezig met het doel en het begrijpen van de rol dat het doel kan spelen in de totstandbrenging van een vervullend en zinvol bestaan. Het gaat om het stimuleren van een richtingsgevoel en het voeden van een realistisch besef van toekomstige mogelijkheden. ‘Gij zult’ vervangt ‘ Gij zult niet’ .

In zekere zin gaat de wil over de wijze waarop wij als individuen en groepen reageren op onze perceptie van de menselijke behoefte en ons begrip van de toekomst. Wanneer zich problemen voordoen in onze samenleving en in de wereld als één geheel, dan bieden zij een gelegenheid tot herstel, transformatie en bevrijding van oude structuren van afscheiding. Problemen kunnen als dusdanig worden omarmd. Bij het bestuderen van een bepaald maatschappelijk probleem kunnen we onszelf trainen om de krachten te herkennen die het probleem veroorzaken ( krachten in de menselijke psyche en weerspiegeld in de economische, sociale en culturele dynamiek) terwijl we tegelijkertijd zoeken naar individuen en groepen die op een zinvolle manier reageren op deze krachten – het probleem benutten om oude gedachtevormen van verdeeldheid te doorbreken en om  gedachten van liefde en goede wil te voeden in de samenleving, om achtergestelde groepen en individuen een gevoel te geven van hun eigen waardigheid en hun  potentieel als menselijke wezens.

Tijdens het proces van reageren op de problemen van onze tijd, gebeurt iets wonderlijk met de mens. De eigenschap van de wil wordt gemobiliseerd als nooit tevoren. Dit vindt plaats op lokaal niveau, in elke gemeenschap op onze planeet, net zoals het regionaal, nationaal en wereldwijd plaats vindt. Er is vandaag de dag een uitgebreid netwerk van groepen van burgers die de wil toepassen om de hoedanigheid van menselijke relaties te transformeren. Denk maar aan de vitaliteit en de doelstelling van de 350.org beweging; of de mindfulness- netwerken die ontstaan zijn in de gezondheidszorg, bij het proces van herstel, en in het onderwijs in de hele wereld; denk aan de One Campaign, de strijd tegen extreme armoede met bijna 6 miljoen wereldwijde leden; denk aan de activiteiten van talloze Amnesty International- groepen in de hele wereld of de onnoemelijke acties van bezorgde burgers op de Internationale Dag van Vrede, elke 21ste september. Zij zijn slechts het topje van de ijsberg. We leven in een tijdperk waarin mensen die bezorgd zijn zich moedwillig engageren in diverse richtingen om de kwaliteit van de relaties op aarde te transformeren.

Natuurlijk zijn er altijd periodes geweest in de geschiedenis wanneer krachten van goede wil zich in ongewone mate verenigden met een vastberaden doelwit en richtpunt. In dit land, bijvoorbeeld, was er een uitzonderlijke periode tijdens het hoogtepunt in de strijd om burgerrechten, toen een cultuur van wetteloosheid en geweld geconfronteerd werd met tal van daden van individuele en collectieve moed. Een gelijkaardige concentratie van de wil werd gezien in de anti-apartheid beweging (in Zuid-Afrika en wereldwijd).

Wat verschillend is met de wil die heden omhoog rijst, is dat hij opkomt als een universele kracht. Miljoenen mensen hebben het gevoel dat ze deel uitmaken van de Ene Mensheid en van Een Aarde en voelen een bepaalde persoonlijke verantwoordelijkheid en betrokkenheid bij de opbouw van een cultuur en een beschaving die deze nieuwe bewustwording weerspiegelt. De goede wil groeit tussen individuen over de hele wereld net zoals hij voortvloeit in groepen en bewegingen op elk gebied van activiteit. Er is een bewustwording om een gemeenschappelijk doel te koppelen aan groepen voor maatschappelijke ontwikkeling met groepen voor mensenrechten; degenen die werken voor de emancipatie voor vrouwen met groepen gericht op de behoefte aan voedzame voeding, en de massale wereldwijde beweging waarin wordt opgeroepen tot nieuwe economische en politieke structuren in antwoord op de uitdagingen van de klimaatveranderingen.

Wij zijn getuige van een rustige en voortdurende mobilisatie van de wil in menselijke aangelegenheden.

Het proces van dialoog en onderhandelingen rond de definitie van een nieuwe reeks van haalbare doelen inzake duurzame ontwikkeling voor de toekomst van de mensheid bij de Verenigde Naties is één van de duidelijkste voorbeelden van de nieuwe rol die de wil nu speelt in de wereld. Voorgaande geplande initiatieven van de Verenigde Naties hadden de neiging ideologisch en politiek gemotiveerd te zijn door hoogdravende doelstellingen. In 2000 begon dit te veranderen met de declaratie van een reeks van 8 Millenium Ontwikkelingsdoelen, elk met specifieke doestellingen die moeten worden bereikt in 2015 en met jaarverslagen die de vooruitgang meten bij elk doel. Nu is het proces gevorderd in de voorbereiding naar een nieuwe reeks van doelstellingen die leiden naar 2030 en ditmaal is er een enorme ontwikkeling van onderhandelingen tussen verschillende partijen, stromingen, maatschappelijke organisaties, het bedrijfsleven en overheden. De uiteindelijke doelstellingen zullen verklaard worden op een wereldtop volgend jaar en ze zullen een soort van balans weerspiegelen tussen het eigenbelang van de naties (vooral de machtige belangen van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad, zoals gedefinieerd door hun regeringen) en de ruimere belangen van het algemeen welzijn. Deze ruimere belangen zijn reeds goed gedefinieerd in een reeks van 17 doelen (elk met specifieke, meetbare doelen) opgesteld na langdurige onderhandelingen door een werkgroep van de Algemene Vergadering. Zij omvatten : dringend actie ondernemen om de klimaatverandering en de gevolgen daarvan te bestrijden; de ongelijkheid binnen en tussen de landen verminderen; armoede in al zijn vormen overal beëindigen; zorgen voor duurzame consumptie- en productievoorbeelden. Doelen, zoals deze, bepalen intenties en helpen bij de focus van de wil van verschillende netwerken en verenigingen (inclusief de overheid) om ervoor te zorgen dat de doelstellingen worden gehaald. Ze ontstaan uit principiële verklaringen zoals de Verklaring van de Rechten van de Mens, om te komen tot verklaringen met gerichte doelstelling waarbij elk land en elke bijzondere maatschappelijke beweging vrij gelaten wordt om te bepalen hoe ze hun energie richten om specifieke doelgebieden en ruimere doelstellingen te bereiken.

Bezorgde personen, verenigd in groeperingen en netwerken met gerichte betrokkenheid (groeperingen zoals de Commons Movement, de New Economy beweging, de Sustainable Development organisatie) maken gebruik van de huidige gelegenheden om doelgerichtheid en wilsenergie in het centrum van hun wezen en in hun werkzaamheden in te stellen. De nieuwe organisaties worden gekenmerkt door vitaliteit en levendigheid, en wat de reeks doelstellingen van de Algemene Vergadering aantoont, is het opbouwen van een dynamiek van intentionele activiteit welk de macht heeft om ons te leiden naar een nieuw tijdperk.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk in het tijdschrift Kosmos  - zie  kosmosjournal.org