Η Δρ. Τσαρίκα Μαρασίνγκε είναι σύμβουλος για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τα Δικαιώματα των Παιδιών και μέλος του Συμβουλίου Διαχείρισης του Κέντρου Βίσβα Νικετάν για την Ειρήνη, στην Σρι Λάνκα.
Ούτε ο σπόρος της αγάπης, ούτε ο σπόρος του μίσους μεγαλώνει στο χώμα της Μητέρας Γης, παρά μέσα μας, στις καρδιές και στους νόες των ανθρωπίνων όντων, των παιδιών της που είμαστε προικισμένοι με μια συνείδηση διαφορετική από όλων των άλλων έμβιων όντων. Κάθε διαχωρισμός βάσει φυλής, θρησκείας, κάστας και τάξης χτίζεται στις καρδιές και τους νόες των ανθρώπων και όχι με τούβλα και τα τσιμεντένια τείχη που φτιάχνουν οι άνθρωποι στον έξω κόσμο. Για να βιώσουμε εξωτερικά την ειρήνη με τον ανθρώπινο, ζωικό και φυτικό κόσμο χρειάζεται να υπερβούμε τον εγωκεντρικό τρόπο σκέψης μας που βασίζεται στο «εγώ», «εμένα», «μου», στο «οικογένεια μου», «θρησκεία μου», «φυλή μου», «χωριό μου», «χώρα μου», χάριν μίας παν-περιεκτικής κοσμικής συνείδησης που τιμά και σέβεται όλα τα αισθαντικά όντα. Όσοι επιθυμούν να δουν έναν ειρηνικό, βιώσιμο, δίκαιο και ευτυχισμένο κόσμο χρειάζεται να ασκήσουν τις νοητικές και πνευματικές τους ικανότητες πάνω στην βάση της κοσμικής συνείδησης. Η διαδικασία αφύπνισης αυτής της κοσμικής συνείδησης χρειάζεται να εκτυλίσσεται από την σύλληψη στην μήτρα της μητέρας, σε όλη την διάρκεια της ζωής· στην παιδική ηλικία, στην εφηβεία, στην ωριμότητα και στα γηρατειά μέχρι και τον τελικό και αναπόφευκτο θάνατο. Η αφύπνιση της κοσμικής συνείδησης δεν αφορά μόνο το άτομο· αφορά εξίσου τις οικογένειες, τις ομάδες, τα σχολεία, τους εργασιακούς χώρους, τις αστικές και αγροτικές κοινότητες, τα έθνη και τον ανθρώπινο πληθυσμό του κόσμου συνολικά.
Ο Βούδδας έκανε την ριζοσπαστική ανακάλυψη ότι δεν υπάρχουμε ως μεμονωμένα όντα. Είδε ότι ο «εαυτός» είναι μια αυταπάτη που προξενεί βάσανα και μας αποξενώνει από την ελευθερία και το μυστήριο της ζωής. Η δοξασία της αιτιότητας που ονομάζεται «πατίκα σαμουπάντα» ή εξαρτημένη παραγωγή (συν-έγερση), η βαθύτερη αποκάλυψη του Βούδδα, αναπτύσσει μεστά την πραγματικότητα της ζωής: την ύπαρξη του εαυτού και του κόσμου βάσει ψυχοσωματικών γεγονότων που αλληλορυθμίζονται και αλληλοεπιδρούν, ανακύπτουν και αποχωρούν.
Παραθέτοντας:
«… στην εξάρτηση από το αίσθημα ενυπάρχει η λαχτάρα· στην εξάρτηση από την λαχτάρα ενυπάρχει η αναζήτηση· στην εξάρτηση από την αναζήτηση ενυπάρχει το κέρδος· στην εξάρτηση από το κέρδος ενυπάρχει η λήψη αποφάσεων· στην εξάρτηση από την λήψη αποφάσεων ενυπάρχει η επιθυμία και η λαγνεία· στην εξάρτηση από την επιθυμία και την λαγνεία ενυπάρχει η προσκόλληση· στην εξάρτηση από την προσκόλληση ενυπάρχει η κτητικότητα· στην εξάρτηση από την κτητικότητα ενυπάρχει η τσιγκουνιά· στην εξάρτηση από την τσιγκουνιά ενυπάρχει η προσπάθεια διασφάλισης· εξαιτίας της προσπάθειας διασφάλισης δε, παράγονται διάφορα κακά και νοσηρά φαινόμενα: η αρματωσιά με ρόπαλα και όπλα, οι συγκρούσεις, οι καυγάδες και οι διενέξεις, τα προσβλητικά λόγια, οι λίβελοι και οι ψευτιές».
Μαχανιντάνα Σούττα DN 15
Ο δρόμος προς τις ορθές σχέσεις είναι η ορθή απόκριση στην παγκόσμια σύγκρουση. Αυτός χρειάζεται να δημιουργηθεί με την αναγνώριση των ιχνών που άφησαν οι προηγούμενες γενιές που βάδισαν σ’ αυτό το μονοπάτι. Ενδεχομένως η ανθρωπότητα να επιβίωσε στον πλανήτη, έστω και ως τώρα, εν μέσω των πλέον επιθετικών συγκρούσεων και πολέμων για χιλιετηρίδες, επειδή οι προηγούμενες γενιές εδραίωσαν ευεργετικές ιδέες και συνθήκες κατάλληλες για την ευημερία των ανθρώπων. Παράλληλα, στο μονοπάτι υπάρχουν και οι λασπωμένες πατημασιές των προηγούμενων γενεών που συνέβαλλαν στην αποσταθεροποίηση του κόσμου μας. Η δόμηση ορθών σχέσεων θα έπρεπε να ξεκινά από την καρδιά και τον νου καθενός από τα οχτώ δισεκατομμύρια ανθρώπων που βρίσκονται τώρα στον πλανήτη γη, ή έστω καθενός από ένα κρίσιμο πλήθος.
Η διαρκής εξωτερική ειρήνη που θα τερματίσει την παγκόσμια σύγκρουση μπορεί να επιτευχθεί μόνο εφόσον τα άτομα πετύχουν την εσωτερική ειρήνη, την παύση της εσωτερικής τους σύγκρουσης. Πριν δυόμιση χιλιετηρίδες, ο Βούδδας αναγνώρισε την ευγενή αλήθεια της κάθαρσης του νου από το κακό και της καλλιέργειας ενός αγνού νου:
«Ο νους είναι προάγγελος όλων των νοητικών φαινομένων· είναι ο αρχηγός τους· ο νους τα δημιουργεί. Όταν κάποιος μιλά ή δρα με έναν κακό νου, βρίσκει τα «ντούκα» (βάσανα ή έλλειψη ικανοποίησης) στο κατόπι του, ακριβώς όπως ο τροχός έρχεται μετά τα ίχνη από τις οπλές του βοδιού που σέρνει το κάρο».
Στίχος 1: Νταμαπάντα
«Ο νους είναι προάγγελος όλων των νοητικών φαινομένων· είναι ο αρχηγός τους· ο νους τα δημιουργεί. Όταν κάποιος μιλά ή δρα με αγνό νου, βρίσκει τη «σούκα» (ευτυχία) στο κατόπι του, ακριβώς όπως βρίσκει και τον ίσκιο του που ποτέ δεν τον εγκαταλείπει».
Στίχος 2: Νταμαπάντα
Η επιδίωξη της δημιουργίας μιας παγκόσμιας συνείδησης που αυξάνει την ευημερία των πάντων – ανθρώπων, χλωρίδας και πανίδας, αλλά και ο αέρας που αναπνέουμε, το νερό που πίνουμε και το έδαφος που καλλιεργούμε, απειλούνται με πρωτοφανή τρόπο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Οι αποκαλούμενες υπερ-καπιταλιστικές οικονομικές πολιτικές και τα οικονομικά συστήματα που βασίζονται στην κατανάλωση, οι μη-δημοκρατικές και άκρως δεσποτικές και εξουσιαστικές γεωπολιτικές ιδεολογίες και δομές, τα τοξικά συστήματα και οι συγκεντρωτικές γραφειοκρατικές διαδικασίες, έχουν συνυφάνει την πολιτική και οικονομική δύναμη. Οι φυσικοί πόροι και οι χρηματικοί πόροι έχουν συγκεντρωθεί στα χέρια λίγων που διατηρούν τοπική, εθνική ή παγκόσμια ισχύ και πλούτο περιθωριοποιώντας και εξοστρακίζοντας τους αδυνάμους και μη-έχοντες. Η νοοτροπία της εξάρτησης που καλλιεργείται μέσω της λεγόμενης «οικονομικής βοήθειας» και η παγίδα της «αναδιάρθρωσης χρέους» στέλνει τις ζωές της παρούσας και των μελλοντικών γενεών του υποανάπτυκτου κόσμου στην γκιλοτίνα. Η μοιραία αυτή τάση έχει σχεδόν φτάσει να προξενήσει ενδεχομένως ανεπανόρθωτη βλάβη παγκόσμια, στο προαιώνιο δίκτυο παραδοσιακών πίστεων που εμπλουτίζουν και ενδυναμώνουν. Η ανθρωπότητα δεν έχει χρόνο για χάσιμο. Χρειάζεται να διακρίνει τον οδικό χάρτη για τις ορθές σχέσεις και να περάσει στην εφαρμογή. Ο κόσμος έχει απόλυτη ανάγκη την εφαρμογή μιας μη-βίαιης κοινωνικής αλλαγής με την ενδυνάμωση των κοινοτήτων σε περιφερειακό και αστικό επίπεδο για την αντιμετώπιση των ριζικών αιτίων που ευθύνονται για την καταστάλλαξη της διαμάχης σε μικρο- και μακροκλίμακα.
Οι κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές ανισότητες και αδικίες προξενούν βάσανα, δυσχέρειες, δυστυχία και δυσαρμονία σε τόσο πολλές κοινότητες. Η μεταμόρφωση της συνείδησης των ατόμων και των ομάδων στην κατεύθυνση της συμπόνιας και της ειρήνης αντιπροσωπεύει ένα ουσιαστικό βήμα για την δημιουργία ενός δίκαιου και ειρηνικού κόσμου. Πέρα από την μεταμόρφωση του εγωιστικού νου με την εστίαση του σε μία παν-περιεκτική παγκόσμια συνείδηση, χρειάζεται επιπλέον να εργαστούμε για την απελευθέρωση των εξαθλιωμένων, υποβαθμισμένων πληθυσμών από τον κλοιό της αδυναμίας, της ανημποριάς και της απόγνωσης και να τους συνδράμουμε ώστε να ανακαλύψουν το δυναμικό τους και την δύναμή τους να αναβαθμίσουν τη ζωή τους προς το καλύτερο. Κατά την ανοικοδόμηση της ζωής των αγροτικών και αστικών κοινοτήτων, χρειάζεται πρώτα και κύρια να αναθερμάνουμε το πνεύμα της συλλογικής κοινότητας στην καρδιά και τον νου των ανθρώπων.
Σε κάθε επίπεδο της ανθρώπινης κοινωνίας, λειτουργούν τέσσερα αλληλένδετα ελαττώματα τα οποία ο Βούδδας αποκάλεσε ψυχολογική αποξένωση (τσάντα), απέχθεια (ντβέσα), φόβο (μπάγια) και ψευδαίσθηση (μόχα). Οι Τέσσερις Θείες Εστίες (Τέσσερις Μπράχμα Βιχάρας) που αποκάλυψε ο Βούδδας, η Αγαπητική Καλοσύνη (Μέττα), η Συμπόνια (Καρούνα), η Ανιδιοτελής Χαρά (Μουντίθα) και η Ψυχραιμία (Ουπέκχα) αποτελούν εξαιρετική συνταγή για την θεραπεία της καρδιάς και του νου μας από τις εγωκεντρικές και εγωιστικές ασθένειες, αλλά και για να διευρύνουμε τη συνείδηση μας τόσο ώστε να αγκαλιάσει όλα τα αισθαντικά όντα. Οι βουδδιστικές έννοιες της κοινοκτημοσύνης (ντάνα), της ευλαλίας (πρίγια βατσάνα), της εποικοδομητικής δραστηριότητας (αρτχατσάρυα) και της ισότητας (σαμανατμάτα) μπορούν επίσης να συμβάλλουν στην αφύπνιση αυτού του πνεύματος της κοινότητας.
Ας αναλάβουμε την αποφασιστική δέσμευση να πραγματοποιήσουμε μια αυθεντική συνεισφορά στην διάρκεια της ζωής μας, αφήνοντας ευεργετικά χνάρια στο μονοπάτι προς τις ορθές σχέσεις. Αυτά θα αλλάξουν το πεπρωμένο των τωρινών και των επερχόμενων γενεών και θα καταστήσουν τον πλανήτη «γη» έναν κατοικήσιμο και ειρηνικό τόπο διαμονής για κάθε ζωή. §
Λήψη Ενημερωτικού Δελτίου σε μορφή PDF
Αρχική Σελίδα του Ενημερωτικού Δελτίου
