Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ - Σεπτέμβριος 2018
Μια ματιά σε αυτόν τον τίτλο αρκεί για να αποκαλύψει δύο τρόπους χρησιμοποίησης της σκέψης: δημιουργικός και μη δημιουργικός. Παρόλο που μπορεί να μην το έχουμε συνειδητοποιήσει, όλοι μας είμαστε βασικά εξοικειωμένοι με τον μη δημιουργικό τρόπο χρήσης της σκέψης. Αυτός έγκειται στη συνήθη παθητική ανταπόκριση προς τα επικρατέστερα ρεύματα ιδεών που αντιμετωπίζονται σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Είτε τα αφήσουμε κατά μέρος είτε τα δεχτούμε ως συμβατική σοφία, αυτά ακολουθούν τη φυσική πορεία τους καθορίζοντας ανθρώπους και κοινωνίες έως ότου τελικά κρυσταλλωθούν σε πράγματα που εκπλήρωσαν τη χρησιμότητά τους και ως εκ τούτου πρέπει να απορριφθούν προς όφελος νεώτερων και πιο ευέλικτων προτύπων νοητικής ενέργειας. Αυτή είναι η αργή, και εν πολλοίς, μη δημιουργική πορεία της καθημερινής διαβίωσης.
Όταν από την άλλη μαθαίνουμε να εργαζόμαστε για την ζωογόνηση αυτών των πρότυπων σκέψης, που στην πραγματικότητα αποτελούν κοσμήματα ανεκτίμητης γεωμετρίας, ανακαλύπτουμε ότι μπορούν να αναπτυχθούν και να έχουν διαρκή αξία. Σε αυτό το σημείο αποκτά αποφασιστική σημασία η πειθαρχημένη χρήση του ομαδικού νου που υποκινείται από αγάπη και όραμα για το σύνολο. Τώρα αρχίζουμε να γινόμαστε δημιουργικοί. Όταν τίθεται θέμα αλλαγής κάποιας μορφής, αντί να ρωτάμε γιατί, ας αρχίσουμε να αναρωτιομαστε, γιατί όχι! Τότε ανακαλύπτουμε νέες όψεις δυνατοτήτων που παρέμεναν κρυμμένες από την στενόμυαλη αποδοχή μας του καθαρά συμβατικού. Είναι σίγουρο ότι οι ιδέες καθώς και οι άνθρωποι θα εξελίσσονται με την προϋπόθεση ότι τους παρέχεται η σωστή ενθάρρυνση και ενεργοποίηση.
Πώς, όμως, μπορούμε να είμαστε πραγματικά δημιουργικοί; Στην ουσία αυτό έγκειται σε μια διπλή ικανότητα. Πρώτον, χρειάζεται να αντιληφθούμε τα μεγάλα αφηρημένα αρχέτυπα του Σχεδίου για την ανθρωπότητα και τη Γη μας – αυτό που ο Πατάντζαλι αποκαλεί «νέφος των επιστητών πραγμάτων». Αυτά τα δώρα του μέλλοντος αιωρούνται πάνω από τον νου της ανθρωπότητας, προκαλώντας τη δημιουργική μας αλληλεπίδραση. Μπορούμε συλλογικά να φτάσουμε και να αγγίξουμε μία όψη τους για μια σύντομη στιγμή βλέποντας το όραμα και την έννοια των πραγμάτων όπως θα μπορούσαν να είναι – και κάποια μέρα σίγουρα θα γίνουν. Στη συνέχεια θα πρέπει να τα κατεβάσουμε σε πιο συγκεκριμένα νοητικά επίπεδα, εφαρμόζοντας εκεί τις αφηρημένες αρχές που απορροφήσαμε, σε εξαιρετικές περιπτώσεις γεγονότων του ανθρώπινου βασιλείου.
Η δημιουργικότητα σχετίζεται συχνά με τις τέχνες όπου η πρωτοτυπία και η ομορφιά συνδυάζονται σε μια εμπνευσμένη ζωγραφική, φερ’ ειπείν, ένα μουσικό κομμάτι ή ένα θεατρικό γεγονός. Ωστόσο, η δημιουργική χρήση της σκέψης μπορεί να βρεθεί σε κάθε τομέα της ανθρώπινης ενασχόλησης. Μπορούμε να σκεφθούμε τις μεγάλες ανακαλύψεις της επιστήμης και την εφαρμογή τους ώστε να καταστεί η ανθρώπινη διαβίωση πιο δημιουργική και λιγότερο οδυνηρή. Στην πολιτική ή στην οικονομία μπορούμε να δούμε την εξαντλητική συζήτηση ιδεών μέχρι να διακριθεί μια προοδευτική και ρεαλιστική πορεία προς τα εμπρός. Στον κόσμο της θρησκείας η δημιουργική χρήση της σκέψης φέρνει τις παγκόσμιες θρησκείες σε μια κατάσταση αμοιβαίου σεβασμού και κατανόησης. Η δημιουργικότητα βρίσκεται, πραγματικά, στο κέντρο του βέλτιστου που έχει παραχθεί από την ανθρωπότητα.